Ủ mụn là gì? Cách ủ mụn khoa học, an toàn tại nhà

Tư vấn chuyên môn bài viết
THS.BS TRỊNH THỊ TUYẾT MINH
Giảng viên thỉnh giảng Bộ môn Da liễu | KHOA Y - TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
Bác sĩ chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ | PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA DA LIỄU LOPIA
Nếu bạn đang ở trong tình trạng mệt mỏi với những chấm đen li ti cứng đầu trên mũi, thì "ủ mụn" chính là thuật ngữ bạn không thể bỏ qua. Đây không phải là một trào lưu làm đẹp nhất thời, mà là một phương pháp khoa học, một "chìa khóa vàng" giúp mở đường cho việc làm sạch sâu. Tuy nhiên, để phương pháp ủ mụn thực sự phát huy hiệu quả và đảm bảo an toàn, bạn cần thực hiện các bước một cách đúng đắn.
Ủ mụn là gì?
Nhiều người thường nhầm lẫn ủ mụn chỉ là việc xông hơi mặt. Thực tế, xông hơi chỉ là một trong những cách để thực hiện. Về bản chất, ủ mụn là một quá trình có chủ đích, sử dụng nhiệt và độ ẩm có kiểm soát để làm mềm lớp sừng, hóa lỏng bã nhờn và các nút tắc keratin bên trong nang lông. Từ đó làm mềm cồi mụn đầu đen, sợi bã nhờn giúp việc loại bỏ làm sạch hoặc nặn mụn dễ dàng hơn.
Hãy hình dung cồi mụn và sợi bã nhờn như những "nút chai" cứng đầu đang bịt kín lỗ chân lông của bạn. Ủ mụn chính là quá trình làm mềm chiếc "nút chai" đó, để việc loại bỏ chúng ở các bước tiếp theo trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn rất nhiều. Mục tiêu cuối cùng của phương pháp ủ mụn là chuẩn bị cho bước làm sạch sâu, chứ không phải là một cách trị mụn độc lập.

Ủ mụn chính là quá trình làm mềm mụn giúp loại bỏ chúng dễ dàng hơn (Nguồn: SVR)
Có nên ủ mụn không?
Khi được thực hiện một cách khoa học, ủ mụn mang lại nhiều lợi ích hơn bạn nghĩ:
- Hỗ trợ làm sạch sâu lỗ chân lông tận gốc: Mở đường cho bã nhờn, bụi bẩn sâu bên trong được giải phóng, điều mà chỉ rửa mặt không thể làm được.
- Giúp việc lấy nhân mụn trở nên dễ dàng, giảm đau và hạn chế tổn thương: Khi cồi mụn đã mềm, bạn chỉ cần một lực tác động rất nhẹ để loại bỏ chúng, thay vì phải cấu, nặn gây tổn thương các mô xung quanh.
- Giảm thiểu nguy cơ gây thâm sẹo sau khi nặn mụn: Ít tổn thương hơn đồng nghĩa với việc giảm phản ứng viêm của da, từ đó hạn chế tối đa việc hình thành tăng sắc tố sau viêm (thâm đỏ sau mụn).
- Tăng cường khả năng hấp thụ của các sản phẩm skincare sau đó: Khi lỗ chân lông thông thoáng, các hoạt chất từ serum, kem dưỡng có thể thẩm thấu vào da tốt hơn, phát huy tối đa hiệu quả.
- Mang lại cảm giác thư giãn, giảm stress cho làn da: Hơi ấm và quy trình chăm sóc nhẹ nhàng giúp thư giãn các cơ mặt, tăng tuần hoàn máu, mang lại một làn da hồng hào và tươi mới.
>>> Xem thêm: 8 Cách thải độc cho da mụn hiệu quả, đơn giản tại nhà

Lợi ích của việc ủ mụn không thể bỏ qua (Nguồn: SVR)
Cơ chế hoạt động của ủ mụn
Khi bạn áp dụng nhiệt và độ ẩm lên da một cách có kiểm soát, những thay đổi kỳ diệu sau sẽ xảy ra:
- Làm mềm lớp sừng: Nhiệt độ và hơi nước giúp làm mềm lớp tế bào chết đang sừng hóa trên bề mặt da, giảm bớt sự "gắn kết" cứng nhắc của chúng.
- Giãn nở lỗ chân lông tạm thời: Hơi nóng làm các cơ bao quanh nang lông được thư giãn, khiến cho miệng lỗ chân lông mở rộng ra một cách tạm thời, tạo điều kiện cho việc làm sạch.
- Hóa lỏng bã nhờn: Đây là tác động quan trọng nhất. Sebum (bã nhờn) trong lỗ chân lông thường ở dạng sáp đặc. Nhiệt độ ấm sẽ giúp hóa lỏng chúng, chuyển từ dạng đặc sang dạng lỏng, dễ dàng được loại bỏ hơn.
Các nghiên cứu da liễu chỉ ra rằng, nhiệt độ lý tưởng để làm mềm bã nhờn mà không gây hại cho hàng rào bảo vệ da là khoảng 40-45°C. Đây là mức nhiệt mà các phương pháp ủ mụn an toàn hướng tới.
>>> Xem thêm: Top 9 Nguyên nhân gây mụn phổ biến và những điều cần lưu ý

Cơ chế hoạt động của ủ mụn (Nguồn: SVR)
Phân biệt "kẻ thù": mụn đầu đen và sợi bã nhờn - mục tiêu thực sự của ủ mụn
Ủ mụn là phương pháp cực kỳ hiệu quả để làm mềm và hỗ trợ loại bỏ các loại mụn đầu đen và làm sạch các sợi bã nhờn. Để ủ mụn hiệu quả, bạn cần biết mình đang đối mặt với "ai". Rất nhiều người nhầm lẫn giữa mụn đầu đen và sợi bã nhờn. Dưới đây là bảng phân biệt nhanh từ chuyên gia SVR:
Tiêu chí |
Mụn đầu đen |
Sợi bã nhờn |
Bản chất |
Là một nhân mụn bị tắc nghẽn hoàn toàn. |
Là một phần cấu trúc tự nhiên của nang lông, giúp dẫn dầu lên bề mặt da. |
Cấu trúc |
Cứng, đặc, có phần đầu bị oxy hóa màu đen. |
Mềm, dạng sợi, màu trắng ngà hoặc xám nhạt. |
Cách hình thành |
Do bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn tích tụ gây bít tắc. |
Luôn tồn tại, trở nên rõ hơn khi da tiết nhiều dầu. |
Xử lý |
Có thể loại bỏ hoàn toàn (nhưng có thể tái phát). |
Không thể loại bỏ vĩnh viễn, chỉ có thể kiểm soát và làm sạch định kỳ. |
Hướng dẫn ủ mụn tại nhà chuẩn y khoa với 5 bước từ chuyên gia SVR
An toàn và hiệu quả là hai tiêu chí hàng đầu. Hãy tuân thủ quy trình 5 bước chuẩn y khoa dưới đây để có kết quả tốt nhất.

Chi tiết quy trình ủ mụn tại nhà chuẩn y khoa (Nguồn: SVR)
Bước 1: Làm sạch kép - nền tảng của mọi quy trình
Tuyệt đối không ủ mụn trên một nền da còn bẩn. Điều này có thể đẩy vi khuẩn và bụi bẩn vào sâu hơn trong lỗ chân lông. Hãy chắc chắn bạn đã:
- Tẩy trang kỹ lưỡng: Dùng nước hoặc dầu tẩy trang để loại bỏ lớp trang điểm, kem chống nắng.
- Rửa mặt với sữa rửa mặt dịu nhẹ: Chọn sản phẩm có độ pH cân bằng để làm sạch dầu thừa và bụi bẩn còn sót lại mà không làm khô căng da.
>>> Xem thêm: Độ pH của sữa rửa mặt SVR: Giải mã chỉ số vàng cho làn da khỏe mạnh
Bước 2: Thực hiện ủ mụn
Đây là bước chính, bạn có thể chọn một trong các phương pháp sau:
Phương pháp 1: Khăn ấm (Truyền thống & tiết kiệm)
- Cách làm: Nhúng một chiếc khăn mặt sạch, mềm vào nước ấm (khoảng 40-42°C, ấm dễ chịu trên da, không nóng bỏng). Vắt ráo nước và đắp lên vùng da cần ủ mụn (mũi, cằm) trong khoảng 10-15 phút. Có thể nhúng lại khăn vào nước ấm sau mỗi 3-4 phút để duy trì nhiệt độ.
- Lưu ý: Phải sử dụng khăn sạch đã được giặt và phơi khô để tránh vi khuẩn.
Con số 40-42°C: Tại nhiệt độ da bình thường (~32-34°C), bã nhờn đã ở trạng thái mềm. Tuy nhiên, để bã nhờn trở nên đủ lỏng (giảm đáng kể độ nhớt) và dễ dàng di chuyển ra khỏi các nang lông bị tắc nghẽn, cần một mức nhiệt cao hơn một cách an toàn so với nhiệt độ cơ thể. Mức nhiệt 40-42°C là đủ để đảm bảo bã nhờn trở nên lỏng và chảy tốt.
>>> Xem thêm: Nặn mụn xong có nên rửa mặt không? Lưu ý khi làm sạch da sau nặn mụn
Phương pháp 2: Máy xông hơi mặt (Hiện đại & ổn định nhiệt)
- Cách làm: Đổ nước tinh khiết vào máy và bật theo hướng dẫn. Giữ mặt cách vòi phun hơi nước khoảng 20-25cm để tránh bỏng rát. Xông trong khoảng 10 phút.
- Ưu điểm: Cung cấp hơi nước đều và duy trì nhiệt độ ổn định hơn khăn ấm.
Phương pháp 3: Gel ủ mụn chuyên dụng (Tối ưu & hiệu quả cao)
- Cách làm: Sau khi làm sạch và lau khô da, thoa một lớp gel dày vừa đủ lên vùng da cần ủ. Một số sản phẩm có thể kết hợp với việc dùng màng bọc thực phẩm bọc bên ngoài để tăng khả năng giữ nhiệt và giúp hoạt chất thẩm thấu. Để trên da theo thời gian hướng dẫn của nhà sản xuất (thường là 15-20 phút).
- Ưu điểm vượt trội: Phương pháp này không chỉ dùng nhiệt tự thân của da mà còn kết hợp các hoạt chất làm mềm sừng và kháng viêm, mang lại hiệu quả cao hơn.
Bước 3: Làm sạch cồi mụn đã mềm hóa
Sau khi ủ mụn, các nút tắc đã mềm và trồi lên bề mặt. Dùng que gạt mụn đã được sát khuẩn hoặc máy sủi da (chế độ làm sạch), nhẹ nhàng gạt trên bề mặt da theo chiều từ dưới lên trên để loại bỏ bã nhờn và cồi mụn.
Tuyệt đối không cố nặn! Nếu có những nhân mụn vẫn còn cứng và khó lấy, hãy bỏ qua chúng. Việc cố gắng nặn ép sẽ gây tổn thương và thâm sẹo.
>>> Xem thêm: Sau khi nặn mụn không nên ăn gì để tránh viêm, và nên ăn gì để sáng da
Bước 4: Làm dịu và cân bằng da
Dùng bông tẩy trang thấm toner/nước cân bằng không cồn, dịu nhẹ (chứa các thành phần như rau má, panthenol, hoa cúc...) lau nhẹ nhàng khắp mặt. Bước này giúp làm dịu tức thì các vùng da có thể hơi đỏ, đồng thời cân bằng lại độ pH tự nhiên của da.
>>> Xem thêm: Toner SVR review mới nhất: Toner SVR có tốt không? Có mấy loại
Bước 5: Dưỡng ẩm và phục hồi
Đây là bước cực kỳ quan trọng thường bị bỏ qua. Sau khi làm sạch sâu, da cần được cung cấp độ ẩm để phục hồi hàng rào bảo vệ. Hãy sử dụng một loại serum và kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da của bạn, ưu tiên các sản phẩm có khả năng phục hồi và không gây bít tắc lỗ chân lông.
>>> Xem thêm: Review top 4 kem dưỡng SVR được yêu thích nhất hiện nay
Tần suất ủ mụn lý tưởng cho từng loại da
"Less is more" - ít hơn lại là nhiều hơn, câu nói này đặc biệt đúng trong việc ủ mụn.
- Đối với da dầu và da hỗn hợp thiên dầu: Tình trạng tắc nghẽn thường xuyên hơn, bạn có thể thực hiện 1-2 lần/tuần.
- Đối với da khô và da thường: Nhu cầu làm sạch sâu không quá cao, tần suất 1 lần/tuần hoặc 2 tuần/lần là hợp lý.
- Đối với da nhạy cảm: Hàng rào bảo vệ da mỏng manh hơn. Hãy bắt đầu với tần suất 2 tuần/lần, sử dụng phương pháp dịu nhẹ (gel chuyên dụng cho da nhạy cảm), thời gian ủ ngắn hơn và luôn theo dõi phản ứng của da.
Tần suất ủ mụn lý tưởng cho từng loại da (Nguồn: SVR)
Tại sao gel ủ mụn chứa BHA/PHA là lựa chọn tối ưu của chuyên gia?
Trong khi nhiệt và độ ẩm chỉ tác động vật lý, các sản phẩm gel ủ mụn thế hệ mới mang đến một cuộc cách mạng nhờ việc tích hợp các hoạt chất hóa học thông minh:
- BHA (Salicylic Acid): Hãy tưởng tượng BHA như một "chiếc chìa khóa thần kỳ" có khả năng tan trong dầu. BHA không chỉ hoạt động trên bề mặt mà còn len lỏi sâu vào bên trong lỗ chân lông, phá vỡ các liên kết của bã nhờn và tế bào chết, "dọn dẹp" từ gốc rễ.
- PHA (Gluconolactone): Nếu BHA là một chiến binh mạnh mẽ, thì PHA là một "người hùng thầm lặng". PHA có cấu trúc phân tử lớn hơn, hoạt động nhẹ nhàng trên bề mặt da, làm mềm lớp sừng mà gần như không gây kích ứng. Đây là lựa chọn vàng cho những làn da nhạy cảm muốn trải nghiệm lợi ích của tẩy tế bào chết hóa học.
Việc kết hợp cơ chế làm mềm vật lý (giữ ẩm, giữ nhiệt) với tác động hóa học của các acid như BHA, PHA trong cùng một sản phẩm sẽ mang lại hiệu quả làm sạch sâu cộng hưởng, vượt trội hơn hẳn các phương pháp chỉ dùng nhiệt đơn thuần.
>>> Xem thêm: Dùng BHA bao lâu thì đẩy mụn? Đẩy mụn và bùng mụn khác nhau thế nào?
7 Sai lầm cần tránh tuyệt đối khi ủ mụn
- Sử dụng nhiệt độ quá nóng: Gây bỏng rát, làm vỡ các mao mạch máu mỏng manh dưới da, dẫn đến tình trạng da mẩn đỏ kéo dài.
- Ủ mụn trong thời gian quá lâu: "Ngâm" da trong nhiệt và ẩm quá lâu sẽ phá vỡ lớp màng lipid tự nhiên, khiến da mất nước và trở nên yếu hơn.
- Bỏ qua bước làm sạch trước khi ủ mụn: Một sai lầm tai hại đẩy vi khuẩn và bụi bẩn vào sâu bên trong lỗ chân lông đang mở, gây viêm nhiễm.
- Áp dụng ủ mụn lên vùng da đang có mụn viêm, vết thương hở: Nhiệt độ có thể làm tình trạng viêm trở nên tồi tệ hơn và gây nhiễm trùng.
- Cố gắng nặn mụn thô bạo sau khi ủ: Ủ mụn chỉ để hỗ trợ. Nếu nhân mụn chưa sẵn sàng, việc nặn ép sẽ chỉ để lại thâm và sẹo.
- Sử dụng các thành phần không an toàn: Tuyệt đối không dùng các nguyên liệu có tính kiềm cao và dễ gây kích ứng như baking soda, chanh... lên da mặt.
- Không dưỡng ẩm, phục hồi da sau khi ủ: Đây là bước quyết định liệu làn da của bạn có khỏe hơn hay yếu đi sau quy trình này.
>>> Xem thêm: Có nên nặn mụn không? Cách nặn mụn an toàn, chuẩn y khoa

Những sai lầm phổ biến khi thực hiện ủ mụn tại nhà (Nguồn: SVR)
Giải đáp các câu hỏi thường gặp
1. Ủ mụn có làm to lỗ chân lông vĩnh viễn không?
Không. Ủ mụn chỉ làm lỗ chân lông giãn nở tạm thời. Kích thước lỗ chân lông vốn được quyết định bởi yếu tố di truyền và sự suy giảm collagen, elastin. Ngược lại, việc ủ mụn và làm sạch thường xuyên còn giúp lỗ chân lông trông gọn gàng và nhỏ hơn do không còn bị bã nhờn làm phình to.
2. Nên ủ mụn trước hay sau khi tẩy tế bào chết?
Nếu bạn dùng tẩy tế bào chết da mặt dạng vật lý (dạng hạt), hãy ủ mụn trước để làm mềm da, giảm ma sát gây tổn thương. Nếu bạn dùng tẩy tế bào chết hóa học (AHA, BHA, PHA), hãy dùng chúng vào các ngày khác nhau để tránh làm da quá tải. Không nên dùng cả hai trong cùng một quy trình.
3. Da nhạy cảm, dễ kích ứng có nên ủ mụn không?
Có, nhưng cần cẩn trọng. Da nhạy cảm nên ưu tiên dùng gel ủ mụn chuyên dụng có thành phần dịu nhẹ như PHA, giảm thời gian ủ xuống còn 5-10 phút và theo dõi kỹ phản ứng của da. Tránh dùng khăn quá nóng hoặc máy xông hơi có áp suất mạnh.
4. Sau khi ủ mụn và lấy nhân mụn, da bị đỏ thì phải làm sao?
Đây là phản ứng khá bình thường. Hãy dùng ngay toner/mặt nạ làm dịu da chứa các thành phần như Panthenol (B5), rau má, Allantoin... Tránh sử dụng các sản phẩm treatment mạnh (Retinoids, Vitamin C nồng độ cao) trong 24h sau đó.
5. Có thể ủ mụn hàng ngày được không?
Tuyệt đối không. Ủ mụn là một phương pháp làm sạch sâu chuyên sâu. Thực hiện hàng ngày sẽ bào mòn và phá hủy hàng rào bảo vệ da, khiến da trở nên yếu, khô và nhạy cảm hơn.
Qua cẩm nang chi tiết này, có thể thấy ủ mụn là một kỹ thuật, không phải là một phép thuật. Hình thức ủ mụn là một phương pháp hỗ trợ làm sạch cực kỳ hiệu quả khi được thực hiện với sự am hiểu, đúng kỹ thuật, đúng tần suất và lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Tại SVR, chúng tôi tin rằng chăm sóc da dựa trên nền tảng khoa học là con đường bền vững và an toàn nhất để bạn đạt được làn da khỏe đẹp mà mình mong muốn. Hãy biến bước ủ mụn trở thành một phần thông minh trong quy trình của bạn, thay vì chạy theo những trào lưu không có cơ sở.
Để tìm hiểu thêm về các giải pháp làm sạch sâu và chăm sóc da dầu mụn, mời bạn khám phá dòng sản phẩm SEBIACLEAR của chúng tôi hoặc đọc thêm các bài viết chuyên sâu khác trên blog SVR.