Niacinamide dùng sáng hay tối? Hướng dẫn xây dựng routine khoa học với Niacinamide

Như đã khẳng định, bạn có thể dùng Niacinamide vào cả hai buổi sáng và tối. Tuy nhiên, mỗi thời điểm sẽ mang lại một lợi ích và hiệu quả riêng.

1. Niacinamide là gì?

Niacinamide, hay còn gọi là Nicotinamide, là một dẫn xuất của Vitamin B3. Đây là một vitamin tan trong nước, đóng vai trò thiết yếu trong nhiều quá trình chuyển hóa của cơ thể. Đối với làn da, Niacinamide được xem là một "thành phần giao tiếp tế bào", có khả năng "chỉ dẫn" các tế bào da hoạt động một cách khỏe mạnh và hiệu quả hơn.

Các lợi ích và hiệu quả của Niacinamide:

Sự "đa năng" của Niacinamide đến từ khả năng giải quyết cùng lúc nhiều vấn đề về da. Dưới đây là những công dụng nổi bật nhất đã được khoa học chứng minh:

• Củng cố hàng rào bảo vệ da: Niacinamide kích thích da sản sinh Ceramide và các acid béo tự nhiên, giúp xây dựng một "bức tường" vững chắc, ngăn ngừa tình trạng da mất nước và bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
• Kiểm soát dầu thừa và thu nhỏ lỗ chân lông: Hoạt chất này giúp điều tiết hoạt động của tuyến bã nhờn, giảm lượng dầu tiết ra, từ đó giúp lỗ chân lông trông nhỏ gọn và thông thoáng hơn.
• Làm mờ thâm mụn và làm đều màu da: Một trong những công dụng được yêu thích nhất của Niacinamide là khả năng ức chế sự vận chuyển của các túi sắc tố melanin lên bề mặt da, giúp làm mờ các vết thâm sau mụn (PIH) và cải thiện làn da không đều màu. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy Niacinamide 4% có hiệu quả điều trị nám tương đương với Hydroquinone 4% nhưng lại ít tác dụng phụ hơn đáng kể [2].
• Chống lão hóa: Niacinamide thúc đẩy quá trình sản sinh collagen, giúp cải thiện độ đàn hồi và làm giảm sự xuất hiện của các nếp nhăn. Các nghiên cứu đã chỉ ra sự cải thiện rõ rệt trên da lão hóa sau 8-12 tuần sử dụng [1, 3].
• Kháng viêm, làm dịu da: Với đặc tính chống viêm, Niacinamide giúp làm dịu các nốt mụn đỏ và giảm tình trạng kích ứng da.

>>> Xem thêm: Retinol cho mụn trứng cá: Cách dùng an toàn, tác dụng phụ

Niacinamide kích thích da sản sinh Ceramide và các acid béo tự nhiên, giúp ngăn ngừa tình trạng da mất nước (Nguồn: Internet)

2. Niacinamide hiệu quả buổi sáng và tối sẽ khác nhau

Việc lựa chọn thời điểm sử dụng Niacinamide không có câu trả lời "đúng" hay "sai". Quyết định này phụ thuộc hoàn toàn vào mục tiêu chăm sóc và cải thiện các vấn đề da mà đang hướng tới.

• Dùng Niacinamide buổi sáng: Tập trung vào việc BẢO VỆ da khỏi các tác nhân gây hại ban ngày.
• Dùng Niacinamide buổi tối: Tập trung vào việc SỬA CHỮA, TÁI TẠO và ĐIỀU TRỊ chuyên sâu.

3. Bảng so sánh nhanh khi dùng niacinamide buổi sáng vs. buổi tối

Để dễ hình dung, hãy xem qua bảng so sánh trực quan dưới đây:

Tiêu chí	Dùng buổi sáng	Dùng buổi tối
Mục tiêu chính	Bảo vệ da, chống oxy hóa, kiềm dầu.	Sửa chữa, phục hồi da, điều trị chuyên sâu.
Kết hợp lý tưởng	Vitamin C (dạng ổn định), Hyaluronic Acid, Kem chống nắng.	Retinol/Tretinoin, BHA/AHA, Peptide, Bakuchiol.
Lợi ích nổi bật	Tăng cường hiệu quả của kem chống nắng, bảo vệ da khỏi gốc tự do, giữ da khô thoáng, mịn màng suốt cả ngày.	Hỗ trợ quá trình tái tạo tự nhiên của da vào ban đêm, tăng hiệu quả của các hoạt chất điều trị mụn mạnh, làm dịu da.

 

Đây là phần quan trọng nhất giúp bạn xây dựng routine một cách hiệu quả và không bị phản tác dụng. Hãy xác định mục tiêu chính của bạn là gì để lựa chọn dùng Niacinamide vào buổi sáng hoặc tối.

1. Dùng Niacinamide vào buổi sáng: Bảo vệ da và kiềm dầu ban ngày

• Lý do: Ban ngày, làn da phải đối mặt với vô số "kẻ thù" như tia UV, ô nhiễm môi trường, và ánh sáng xanh. Niacinamide hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp trung hòa các gốc tự do gây hại. Thêm vào đó, khả năng điều tiết bã nhờn của Niacinamide sẽ giúp da dầu giảm bóng nhờn, giữ cho lớp kem chống nắng hoặc lớp nền trang điểm (nếu có) được bền và mịn màng hơn.
• Routine gợi ý: Sữa rửa mặt -> Toner -> Niacinamide -> Kem dưỡng ẩm -> Kem chống nắng (bước bắt buộc không thể thiếu).

>>> Xem thêm: Khi dùng BHA đầy mụn thì có nên nặn mụn? Lưu ý nặn mụn khi dùng BHA

2. Dùng Niacinamide vào buổi tối: Phục hồi, trị thâm và chống lão hóa

• Lý do: Ban đêm là "thời điểm vàng" để làn da tự sửa chữa và tái tạo. Việc bổ sung Niacinamide vào chu trình buổi tối sẽ hỗ trợ đắc lực cho quá trình này. Đặc biệt, nếu bạn đang sử dụng các hoạt chất điều trị mạnh như Retinol/Tretinoin hay BHA/AHA, Niacinamide sẽ đóng vai trò như một "người bạn đồng hành", giúp làm dịu da, giảm kích ứng và củng cố hàng rào bảo vệ da đang trong quá trình thay đổi.
• Routine gợi ý: Tẩy trang -> Sữa rửa mặt -> BHA/AHA (đợi 20-30 phút) -> Niacinamide -> Retinol (đợi 10-15 phút) -> Kem dưỡng khóa ẩm.

>>> Xem thêm: Các bước skincare ngày và đêm chuẩn chỉnh cho mọi loại da mặt

3. Dùng Niacinamide vào buổi sáng và tối: Tác động toàn diện và hiệu quả tối đa

• Lý do: Sử dụng Niacinamide 2 lần mỗi ngày giúp duy trì một nồng độ ổn định của hoạt chất này trên da. Nhờ đó, bạn sẽ nhận được lợi ích cộng gộp: vừa được bảo vệ vào ban ngày, vừa được sửa chữa vào ban đêm. Đây là cách tiếp cận toàn diện để giải quyết các vấn đề da một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.
• Ai nên áp dụng: Phương pháp này phù hợp với những làn da khỏe, đã quen với việc sử dụng active ingredients và đang muốn giải quyết nhiều vấn đề cùng lúc (ví dụ: vừa muốn kiềm dầu, vừa muốn mờ thâm).

Sức mạnh của Niacinamide còn nằm ở khả năng kết hợp tuyệt vời với các hoạt chất khác. Tuy nhiên, bạn cần nắm rõ một vài lưu ý khi dùng chung để tránh những tác động không mong muốn.

1. Niacinamide và vitamin C: Làm sáng da, ngừa mụn

Đây là cặp đôi gây tranh cãi nhiều nhất. Lầm tưởng cho rằng Niacinamide và Vitamin C "kỵ" nhau xuất phát từ một nghiên cứu rất cũ (từ những năm 1960) sử dụng dạng Vitamin C không ổn định (L-Ascorbic Acid) và Niacin (một dạng khác của B3) ở nhiệt độ rất cao, tạo ra Nicotinic Acid có thể gây đỏ da.

Trong thời đại mỹ phẩm hiện đại, với công thức ổn định hơn, bạn hoàn toàn có thể kết hợp chúng một cách an toàn:

• Cách 1 (An toàn nhất): Dùng cách buổi. Đây là cách đơn giản và không cần lo lắng. Vitamin C buổi sáng để chống oxy hóa, Niacinamide buổi tối để phục hồi.
• Cách 2 (Cho da khỏe): Dùng chung trong một routine nhưng cách nhau 10-15 phút. Thoa Vitamin C trước, đợi sản phẩm thẩm thấu hoàn toàn rồi mới thoa Niacinamide.
• Cách 3 (Tối ưu): Sử dụng các sản phẩm chứa dạng Vitamin C ổn định như Sodium Ascorbyl Phosphate (SAP), Magnesium Ascorbyl Phosphate (MAP), hoặc Tetrahexyldecyl Ascorbate (THDA). Các dạng này có độ pH gần với Niacinamide hơn và ít gây kích ứng khi dùng chung.

Kết hợp Niacinamide và vitamin C giúp làm sáng da, ngừa mụn (Nguồn: Internet)

2. Niacinamide và BHA/AHA: Bộ đôi làm sạch lỗ chân lông

Đây là một sự kết hợp tuyệt vời cho da dầu mụn và lỗ chân lông to.

• Thứ tự sử dụng đúng:Acid trước, Niacinamide sau.
• Lý do: BHA (Salicylic Acid) và AHA (Glycolic Acid, Lactic Acid...) hoạt động hiệu quả nhất ở độ pH thấp (khoảng 3-4). Vì vậy, bạn nên sử dụng chúng ngay sau bước làm sạch. Sau đó, đợi khoảng 20-30 phút để acid có thời gian hoạt động và độ pH trên da quay về mức cân bằng, rồi mới thoa Niacinamide. Việc này giúp Niacinamide phát huy tối đa công dụng làm dịu, phục hồi và giảm thiểu khả năng kích ứng từ acid.

>>> Xem thêm: Kết hợp BHA và Niacinamide: Bộ đôi trị mụn và trẻ hóa làn da hiệu quả

3. Niacinamide và retinol/tretinoin: Cặp đôi vàng chống lão hóa

Đây được xem là sự kết hợp "kinh điển" trong việc chống lão hóa và điều trị mụn.

• Vai trò của niacinamide: Retinoids là hoạt chất mạnh, thường gây ra các tác dụng phụ như khô, bong tróc, mẩn đỏ, đặc biệt là khi mới bắt đầu. Niacinamide, với khả năng củng cố hàng rào bảo vệ da và kích thích sản sinh Ceramide, sẽ hoạt động như một "lớp đệm", giúp giảm đáng kể các tác dụng phụ này và giúp da dung nạp Retinoids tốt hơn.
• Thứ tự gợi ý: Có hai cách phổ biến:
1. Niacinamide trước, Retinol sau: Thoa Niacinamide trước để tạo một lớp màng làm dịu và cấp ẩm, sau đó đợi 10-15 phút rồi thoa Retinol. Cách này phù hợp cho da nhạy cảm hoặc mới bắt đầu.
2. Retinol trước, Niacinamide sau: Thoa Retinol trên nền da khô, đợi 20-30 phút, sau đó thoa Niacinamide để phục hồi và làm dịu. Cách này cho phép Retinol hoạt động mạnh mẽ hơn.

>>> Xem thêm: Retinol cho mụn trứng cá: Cách dùng an toàn, tác dụng phụ

Niacinamide và retinol/tretinoin là cặp đôi vàng chống lão hóa (Nguồn: Internet)

Dưới đây là hai chu trình mẫu để bạn tham khảo và điều chỉnh cho phù hợp với làn da của mình.

Routine buổi sáng cho da dầu mụn

• Bước 1: Sữa rửa mặt (chứa Salicylic Acid hoặc dịu nhẹ).
• Bước 2: Toner (cấp ẩm, cân bằng da, không chứa cồn).
• Bước 3: Serum Niacinamide 10% (Thoa một lượng vừa đủ lên toàn mặt).
• Bước 4: Kem dưỡng ẩm (dạng gel hoặc lotion mỏng nhẹ, không gây bít tắc).
• Bước 5: Kem chống nắng (có chỉ số SPF 30-50, quang phổ rộng, ưu tiên loại kiềm dầu).

>>> Xem thêm: Cách chọn toner cho da dầu mụn, lỗ chân lông to hiệu quả

Routine buổi tối chống lão hóa, mờ thâm

• Bước 1: Tẩy trang (dạng dầu hoặc sáp để làm sạch sâu kem chống nắng, makeup).
• Bước 2: Sữa rửa mặt (dịu nhẹ, không làm khô căng da).
• Bước 3: Toner (cấp ẩm).
• Bước 4 (2-3 lần/tuần): Tẩy da chết hóa học BHA/AHA (đợi 20-30 phút).
• Bước 5: Serum Niacinamide (giúp làm dịu và phục hồi).
• Bước 6 (Bắt đầu 2-3 lần/tuần): Retinol (đợi 10-15 phút).
• Bước 7: Kem dưỡng phục hồi (chứa các thành phần như Ceramide, Peptide, B5 để khóa ẩm và tăng cường tái tạo da).

>>> Xem thêm: Cách chọn nước tẩy trang cho da dầu mụn đúng chuẩn

Không phải nồng độ càng cao thì càng tốt. Việc lựa chọn nồng độ phù hợp là chìa khóa để Niacinamide phát huy hiệu quả mà không gây kích ứng.

• Nồng độ thấp (2-5%): Đây là nồng độ lý tưởng cho người mới bắt đầu hoặc những người có làn da cực kỳ nhạy cảm. Ở mức này, Niacinamide đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc củng cố hàng rào bảo vệ da và cấp ẩm [1].
• Nồng độ phổ biến (10%): Đây là nồng độ thông dụng nhất trong các sản phẩm serum trên thị trường. Nồng độ này đủ mạnh để giải quyết hầu hết các vấn đề từ kiềm dầu, trị mụn, mờ thâm đến se khít lỗ chân lông.
• Nồng độ cao (20%): Nồng độ này chỉ nên được sử dụng bởi những người có làn da rất khỏe, đã quen dùng Niacinamide 10% trong thời gian dài mà không gặp vấn đề gì. Nồng độ 20% nhắm đến các vấn đề "cứng đầu" như lỗ chân lông to do lão hóa hoặc kết cấu da sần vỏ cam. Luôn luôn phải thử sản phẩm ở một vùng da nhỏ trước khi thoa lên toàn mặt.

>>> Xem thêm: 8 bước chăm sóc da dầu mụn nhanh chóng phục hồi, chuẩn khoa học

Nên lựa chọn nồng độ phù hợp là chìa khóa để Niacinamide phát huy hiệu quả (Nguồn: Internet)

Mặc dù khá lành tính, một số người vẫn có thể gặp phản ứng không mong muốn khi dùng Niacinamide, đặc biệt là ở nồng độ cao.

• Phân biệt đẩy mụn và dị ứng: Niacinamide không có cơ chế gây đẩy mụn. Nếu bạn nổi mụn sau khi dùng, đó có thể là do dị ứng với một thành phần nào đó trong công thức sản phẩm, hoặc do bạn kết hợp sai cách làm da bị quá tải.
• Phải làm gì khi da bị đỏ hoặc ngứa?
1. Ngưng sử dụng sản phẩm ngay lập tức.
2. Nếu tình trạng nhẹ, hãy thử quay lại sau vài ngày với tần suất thấp hơn (ví dụ: dùng cách ngày).
3. Kiểm tra lại nồng độ sản phẩm, có thể da bạn không hợp với nồng độ cao.
4. Tối giản chu trình skincare, tập trung vào các bước làm sạch - dưỡng ẩm - chống nắng và sử dụng các sản phẩm phục hồi chứa Panthenol (B5), Ceramide, Hyaluronic Acid.

>>> Xem thêm: Uống nước nhiều có giảm mụn không? Uống bao nhiêu là đủ

Tác dụng phụ khi sử dụng Niacinamide với nồng độ cao (Nguồn: Internet)

1. Dùng niacinamide cả sáng và tối có làm da bị "quá tải" không?

Đối với hầu hết mọi người, câu trả lời là không. Niacinamide là một thành phần khá dịu nhẹ. Tuy nhiên, nếu bạn có làn da quá nhạy cảm hoặc đang sử dụng nhiều hoạt chất mạnh khác, hãy bắt đầu với 1 lần/ngày và lắng nghe phản ứng của da.

2. Niacinamide có làm da bắt nắng không?

Hoàn toàn không. Ngược lại, Niacinamide còn có đặc tính chống oxy hóa, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và tăng cường hiệu quả của kem chống nắng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn được phép bỏ qua kem chống nắng vào ban ngày.

3. Bôi niacinamide trước hay sau kem dưỡng ẩm?

Quy tắc chung là lỏng trước, đặc sau. Nếu Niacinamide của bạn ở dạng serum lỏng, hãy bôi nó trước kem dưỡng ẩm. Nếu Niacinamide có trong sản phẩm kem dưỡng, bạn chỉ cần dùng bước đó là đủ.

4. Dùng niacinamide bao lâu thì có hiệu quả?

Skincare là một cuộc đua marathon, không phải chạy nước rút. Hầu hết các nghiên cứu khoa học cho thấy sự cải thiện rõ rệt về sắc tố, kết cấu da và nếp nhăn sau 8 đến 12 tuần sử dụng Niacinamide đều đặn [3].

5. Da nhạy cảm có nên dùng niacinamide hàng ngày không?

Có, da nhạy cảm hoàn toàn có thể dùng Niacinamide hàng ngày, miễn là bạn bắt đầu với nồng độ thấp (2-5%) và theo dõi phản ứng của da. Niacinamide thực sự là một hoạt chất tuyệt vời để củng cố hàng rào bảo vệ da, giúp da nhạy cảm trở nên khỏe mạnh hơn.

Vậy, Niacinamide dùng sáng hay tối? Câu trả lời cuối cùng là tùy thuộc vào bạn. Hoạt chất này đủ an toàn và linh hoạt để có mặt trong cả chu trình buổi sáng và buổi tối.

Chìa khóa để khai thác tối đa sức mạnh của Niacinamide không nằm ở một quy tắc cứng nhắc, mà nằm ở việc bạn hiểu rõ làn da mình muốn gì.

• Nếu muốn bảo vệ và kiềm dầu, hãy dùng buổi sáng.
• Nếu muốn sửa chữa và kết hợp treatment, hãy dùng buổi tối.
• Nếu muốn hiệu quả toàn diện, hãy dùng cả hai buổi.

Hãy lắng nghe làn da của mình, bắt đầu một cách từ từ, kiên nhẫn và đừng quên bước quan trọng nhất trong mọi chu trình chăm sóc da: sử dụng kem chống nắng mỗi ngày.