Collagen là gì? 10 tác dụng của collagen đối với sức khỏe và làn da

Collagen là protein có cấu trúc dạng sợi, chiếm khoảng 30% tổng lượng protein trong cơ thể, đóng vai trò như một “chất kết dính” tự nhiên giúp liên kết các mô và cơ quan trong cơ thể. Ngoài ra, collagen cũng là thành phần cấu trúc chính của các mô liên kết như da, gân, dây chằng, sụn, xương, cơ bắp và mạch máu, góp phần duy trì sự đàn hồi và độ bền vững cho cơ thể.

Collagen được cấu tạo chủ yếu từ các axit amin như Glycine, Proline và Hydroxyproline,... Các axit amin này liên kết với nhau tạo thành cấu trúc xoắn ba (triple helix) đặc trưng, giúp duy trì tính ổn định và chức năng của protein này trong cơ thể.

Trong cơ thể con người, collagen được sản xuất liên tục để thay thế những sợi  collagen bị tổn thương hoặc suy yếu, giúp duy trì cấu trúc và độ bền của các mô. Tuy nhiên, quá trình này bắt đầu chậm lại từ sau tuổi 25 do tác động của lão hóa và các yếu tố bên ngoài (như tia UV, stress hay chế độ dinh dưỡng thiếu hụt,...). Khi lượng collagen giảm, làn da mất đi độ đàn hồi, xuất hiện nếp nhăn, xương và khớp trở nên yếu hơn. Vì vậy, việc bổ sung collagen đúng cách được xem là giải pháp cần thiết để hỗ trợ sức khỏe và cải thiện vẻ ngoài.

Collagen là thành phần cấu trúc chính của các mô liên kết (Nguồn: SVR)

Theo nghiên cứu của Healthline [3], có khoảng 28 loại collagen khác nhau. Sự khác biệt giữa các loại collagen nằm ở cách các chuỗi peptide được sắp xếp, những thành phần tế bào tham gia vào quá trình hình thành và vị trí mà collagen được sử dụng trong cơ thể. Trong đó, có 5 loại collagen chính chiếm đa số và quan trọng nhất, thường được nhắc đến trong các sản phẩm bổ sung.

Collagen loại I

Collagen loại I là dạng collagen phổ biến và quan trọng nhất, chiếm hơn 90% tổng lượng collagen trong cơ thể con người. Loại collagen I tập trung nhiều ở da, xương, gân, dây chằng, răng và các mô liên kết. 

Chức năng chính của collagen loại I là tạo độ bền và đàn hồi cho các mô, giúp da săn chắc, hạn chế chảy xệ và làm mờ nếp nhăn. Ngoài ra, loại collagen này cũng hỗ trợ duy trì cấu trúc xương, giúp gân và dây chằng khỏe mạnh, giảm nguy cơ chấn thương. Đây là loại collagen thường được ưu tiên trong các sản phẩm làm đẹp và chăm sóc da nhằm cải thiện độ săn chắc và trẻ hóa làn da một cách tự nhiên.

>>> Xem thêm: Vòng đời của mụn kéo dài bao lâu? Khi nào nên nặn mụn?

Collagen loại II

Collagen loại II là loại collagen chủ yếu có trong sụn khớp, đặc biệt là tại đầu gối, vai và các vị trí cơ thể thường chịu áp lực. Loại collagen này chiếm đến 85-95% cấu trúc sụn, đóng vai trò như lớp đệm giữa các đầu xương, giúp khớp di chuyển linh hoạt, giảm ma sát và hấp thụ lực tác động. Ngoài ra, collagen loại II còn hiện diện trong sụn tai và mũi, giúp duy trì độ đàn hồi và hình dạng tự nhiên của các bộ phận này. 

Khi lượng collagen loại II suy giảm, sụn khớp dễ bị mài mòn, dẫn đến đau nhức, cứng khớp hoặc thoái hóa. Do đó, các sản phẩm bổ sung collagen dành cho người trung niên, người vận động nhiều hoặc bị viêm khớp thường tập trung vào loại collagen này để hỗ trợ phục hồi và bảo vệ khớp hiệu quả.

>>> Xem thêm: AHA, BHA, Retinol là gì? Hướng dẫn kết hợp dùng chung an toàn và hiệu quả

Collagen loại III

Collagen loại III thường tồn tại cùng với collagen loại I và xuất hiện nhiều trong da, cơ bắp, mạch máu lớn và các cơ quan nội tạng (như gan, lá lách, ruột). Đây là loại collagen giúp duy trì độ đàn hồi và độ bền cho mô mềm, đồng thời hỗ trợ cấu trúc thành mạch máu. 

Collagen loại III đặc biệt quan trọng trong quá trình chữa lành vết thương, vì nó là dạng collagen được cơ thể sản sinh đầu tiên khi da hoặc mô bị tổn thương, sau đó mới được thay thế dần bởi collagen loại I để phục hồi hoàn thiện hơn. Khi thiếu hụt collagen loại III, cơ thể dễ gặp tình trạng da yếu, chậm lành vết thương và thành mạch máu dễ bị suy yếu.

>>> Xem thêm: Glycolic Acid: Công dụng và cách sử dụng an toàn, hiệu quả

Collagen loại IV

Collagen loại IV không tạo thành sợi dày như loại I hoặc III, mà tạo thành một cấu trúc dạng lưới phẳng. Nó là thành phần chủ yếu của màng đáy, một lớp màng rất mỏng đóng vai trò như một tấm ngăn cách quan trọng trong cơ thể. Tấm ngăn cách này nằm ngay bên dưới lớp tế bào ngoài cùng của da và các cơ quan (biểu mô). Nhiệm vụ chính của nó là giữ các tế bào biểu mô này ổn định tại chỗ, đồng thời hoạt động như một màng lọc tự nhiên kiểm soát nghiêm ngặt những chất được phép đi qua giữa các lớp mô.

Collagen loại IV rất quan trọng, xuất hiện nhiều ở da, phổi, thận và các mao mạch (mạch máu rất nhỏ). Tại đây, nó giúp duy trì sự cân bằng, đặc biệt là ở thận, nơi nó đảm bảo quá trình lọc máu diễn ra hiệu quả và chính xác.

Collagen loại V

Collagen loại V có mặt trên bề mặt tế bào, trong tóc, móng, giác mạc và màng ối của nhau thai. Loại collagen này thường đi kèm với collagen loại I, tham gia vào quá trình hình thành và kiểm soát kích thước sợi collagen, giúp duy trì độ chắc khỏe của mô liên kết. 

Trong cơ thể, collagen loại V góp phần giữ cho tóc, móng và làn da khỏe mạnh, đồng thời hỗ trợ cấu trúc mô trong giai đoạn mang thai. Thiếu hụt collagen loại V có thể khiến mô liên kết trở nên yếu, tóc gãy rụng và móng dễ tổn thương. Vì vậy, trong các sản phẩm bổ sung collagen đa dạng (multi-collagen), loại V thường được thêm vào để tăng hiệu quả tổng thể, giúp cải thiện sức khỏe da, tóc và móng một cách toàn diện.

Các loại collagen phổ biến (Nguồn: SVR)

Bảng so sánh các loại collagen

Để dễ dàng phân biệt chức năng và tầm quan trọng của các loại collagen phổ biến trong cơ thể, bạn có thể tham khảo bảng so sánh chi tiết dưới đây:

Loại Collagen	Nơi tìm thấy chủ yếu trong cơ thể	Chức năng chính
Loại I	Da, xương, gân, răng, mô liên kết	Cung cấp độ đàn hồi, độ bền kéo, cấu trúc da, chữa lành vết thương. (Chiếm 90%)
Loại II	Sụn đàn hồi (khớp, tai, mũi)	Làm lớp đệm cho khớp, giảm xóc, duy trì sức khỏe sụn khớp.
Loại III	Cơ bắp, cơ quan nội tạng, mạch máu, da	Hỗ trợ cấu trúc cho các cơ quan, mạch máu (thường đi kèm Loại I).
Loại IV	Màng đáy (các lớp sâu của da)	Hoạt động như một màng lọc, nền tảng cho biểu bì.
Loại V	Bề mặt tế bào, tóc, nhau thai	Giúp hình thành sợi collagen loại I, cần thiết cho sự phát triển của nhau thai.

Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì làn da và sức khỏe tổng thể của cơ thể. Nếu không có collagen, cơ thể sẽ trở nên rời rạc, thiếu liên kết làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sắc đẹp như da chảy xệ, nhăn nheo, xương khớp dễ gãy,… Dưới đây là các vai trò chính của collagen được chứng minh qua nhiều nghiên cứu khoa học:

• Duy trì cấu trúc: Collagen giúp củng cố độ bền và sự vững chắc cho da, xương, sụn, gân và các mô liên kết, hỗ trợ cơ thể hoạt động ổn định.
• Đảm bảo độ đàn hồi: Giúp da và mạch máu có khả năng co giãn linh hoạt, duy trì sự săn chắc và dẻo dai.
• Hỗ trợ tái tạo tế bào: Là thành phần thiết yếu trong quá trình phục hồi mô và làm lành vết thương, giúp tăng sinh tế bào mới.
• Bảo vệ cơ quan: Hình thành lớp mô liên kết bao bọc xung quanh tim, gan, phổi và thận, giúp giảm nguy cơ tổn thương cơ học.
• Hỗ trợ vận động: Là thành phần chính trong sụn và gân, giúp khớp vận động trơn tru, giảm ma sát và tăng độ dẻo dai cho hệ cơ xương.
• Tham gia quá trình đông máu: Collagen trong thành mạch máu kích hoạt tiểu cầu, giúp hình thành cục máu đông và ngăn ngừa chảy máu kéo dài.

>>> Xem thêm: Lactic Acid là gì? Tác dụng của Lactic Acid đối với làn da

Công dụng của Collagen đối với cơ thể (Nguồn: SVR)

Từ những vai trò trên, việc bổ sung collagen khi cơ thể bị thiếu hụt mang lại nhiều tác dụng cụ thể và rõ rệt. Dưới đây là chi tiết các tác dụng của collagen đối với cơ thể và làn da.

Công dụng của collagen đối với sức khỏe

Collagen đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể. Loại protein này không chỉ tham gia vào quá trình hình thành mô liên kết mà còn góp phần bảo vệ, phục hồi và ổn định hoạt động của các hệ thống quan trọng như xương, khớp, cơ và mạch máu. Dưới đây là những công dụng cụ thể của collagen đối với sức khỏe

1. Collagen giúp cải thiện tình trạng đau khớp

Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của sụn, giúp bảo vệ khớp khỏi tổn thương do ma sát hoặc áp lực. Khi quá trình tổng hợp collagen loại II suy giảm theo tuổi tác, các phản ứng oxi hóa gia tăng, dẫn đến tình trạng viêm và thoái hóa khớp.

Các nghiên cứu lâm sàng đã xác nhận bổ sung collagen có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng viêm, cải thiện độ cứng và giảm đau nhức xương khớp. Do đó, việc sử dụng collagen trong điều trị viêm khớp ngày càng gia tăng dựa trên kết quả tích cực đã được ghi nhận.

>>> Xem thêm: Da mặt sần sùi nổi mụn do đâu? Cách khắc phục da sần sùi nhiều mụn

2. Ngăn ngừa tình trạng loãng xương

Collagen là thành phần cấu trúc quan trọng trong mô xương, góp phần duy trì độ bền và tính dẻo dai của xương. Khi quá trình sản xuất collagen suy giảm, mật độ khoáng xương giảm theo, làm tăng nguy cơ loãng xương, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh.

Nghiên cứu năm 2016 cho thấy việc bổ sung collagen giúp kích thích sự phát triển của tế bào sụn và ức chế quá trình phân hủy xương, từ đó hỗ trợ duy trì cấu trúc và sức mạnh của hệ xương [6]. Nghiên cứu năm 2018 ghi nhận rằng bổ sung 5g peptide collagen mỗi ngày giúp tăng mật độ khoáng xương ở cột sống thắt lưng và cổ xương đùi, đồng thời giảm tình trạng suy yếu xương [2]. Một nghiên cứu khác thực hiện trên 66 phụ nữ sau mãn kinh cho thấy sau 12 tháng sử dụng 5g collagen mỗi ngày, mật độ khoáng xương tăng trung bình 7%, chứng minh hiệu quả của collagen trong việc ngăn ngừa loãng xương [7].

>>> Xem thêm: Nổi đốm đỏ, mụn đỏ trên da là tình trạng gì? Nguyên nhân, cách xử lý

3. Hỗ trợ cải thiện tim mạch

Collagen đóng vai trò cấu trúc quan trọng trong thành động mạch, giúp duy trì tính đàn hồi và đảm bảo quá trình lưu thông máu diễn ra ổn định. Khi lượng collagen giảm, thành mạch trở nên cứng và kém linh hoạt, làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa, từ đó gây ra các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Nghiên cứu năm 2017 cho thấy việc bổ sung 16g collagen mỗi ngày giúp cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm tỷ lệ LDL-C/HDL-C và giảm diện tích mảng xơ vữa ở những người có nguy cơ cao. Kết quả này khẳng định vai trò của collagen trong việc hỗ trợ duy trì hệ tim mạch khỏe mạnh [8].

>>> Xem thêm: Da nổi mẩn đỏ ngứa như mụn: Nguyên nhân, cách khắc phục hiệu quả

4. Collagen giúp làm đẹp móng và tóc

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc bổ sung collagen hằng ngày giúp cải thiện rõ rệt mật độ tóc, độ dày sợi tóc và khả năng che phủ da đầu ở phụ nữ có tóc mỏng. Nguồn collagen cung cấp các axit amin cần thiết cho sự hình thành keratin – protein cấu trúc chính của tóc, từ đó hỗ trợ tóc phát triển chắc khỏe hơn.

Theo nghiên cứu năm 2017, việc sử dụng peptide collagen giúp tăng 12% tốc độ mọc móng và giảm 42% tần suất gãy móng. Sau 4 tuần bổ sung, móng tay trở nên cứng cáp hơn nhờ sự cải thiện cấu trúc của lớp sừng và giảm hiện tượng móng giòn, yếu [5].

>>> Xem thêm: Viêm da dị ứng: Nguyên nhân, triệu chứng, cách trị và phòng ngừa

5. Tốt cho mắt

Collagen loại V là thành phần cấu trúc quan trọng trong giác mạc và thủy tinh thể, giúp duy trì độ trong suốt và hoạt động ổn định của mắt. Khi lượng collagen suy giảm theo tuổi tác, giác mạc trở nên kém linh hoạt và quá trình lão hóa của các protein trong thủy tinh thể diễn ra nhanh hơn, dẫn đến nguy cơ đục thủy tinh thể.

Việc bổ sung collagen đầy đủ giúp hỗ trợ duy trì tính bền vững của mô mắt, cải thiện chức năng thị giác và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến thoái hóa mắt do tuổi tác.

6. Collagen có tác dụng kích thích quá trình làm lành vết thương

Collagen tham gia trực tiếp vào quá trình tái tạo mô và phục hồi da sau tổn thương. Trong giai đoạn lành vết thương, collagen giúp kích thích hoạt động của các tế bào miễn dịch và nguyên bào sợi, hỗ trợ hình thành mô liên kết mới và duy trì cấu trúc da ổn định. Việc sử dụng collagen trong điều trị giúp đẩy nhanh tốc độ phục hồi, giảm nguy cơ để lại sẹo và đảm bảo quá trình tái tạo da diễn ra hiệu quả.

7. Hỗ trợ tăng cường cơ bắp

Collagen tham gia vào quá trình hình thành và duy trì cấu trúc của mô cơ, giúp hỗ trợ tăng khối lượng và sức mạnh cơ bắp. Khi kết hợp việc bổ sung collagen với luyện tập thể chất, hiệu quả cải thiện cơ bắp được ghi nhận rõ rệt.

Nghiên cứu năm 2015 kéo dài trong 12 tuần cho thấy, việc bổ sung 15g collagen ba lần mỗi tuần cùng với rèn luyện sức khỏe giúp tăng đáng kể khối lượng cơ và sức mạnh cơ ở người cao tuổi mắc chứng mất cơ do lão hóa (là tình trạng giảm khả năng chuyển hóa protein của cơ thể thành các khối cơ). [7]

8. Hỗ trợ cải thiện não bộ

Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và hỗ trợ chức năng của hệ thống thần kinh trung ương. Các peptide collagen đã được xác định có khả năng bảo vệ tế bào thần kinh khỏi các tác nhân gây hại, như protein amyloid-beta có liên quan đến bệnh Alzheimer. Hơn nữa, việc bổ sung collagen còn được ghi nhận là cải thiện một số chức năng nhận thức và cấu trúc não trong các nghiên cứu thí điểm lâm sàng. Collagen cung cấp axit amin Glycine, một chất dẫn truyền thần kinh ức chế, có tác dụng hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó gián tiếp tối ưu hóa chức năng nhận thức và duy trì trạng thái tâm lý tích cực.

Collagen đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể (Nguồn: SVR)

Công dụng của collagen đối với làn da

Collagen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc, độ đàn hồi và độ săn chắc của da. Khi lượng collagen trong cơ thể giảm, các dấu hiệu lão hóa sẽ dần xuất hiện rõ hơn. Dưới đây là những công dụng cụ thể của collagen đối với làn da.

9. Hỗ trợ cải thiện độ đàn hồi cho làn da

Collagen là thành phần cấu trúc chính đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì độ đàn hồi, khả năng hydrat hóa và sức khỏe tổng thể của làn da. Khi cơ thể bắt đầu quá trình lão hóa, tốc độ sản xuất collagen tự nhiên sẽ suy giảm và các sợi collagen trong lớp hạ bì cũng bị phân mảnh và hư tổn. Sự thay đổi cấu trúc này là nguyên nhân trực tiếp làm cho da trở nên mỏng và yếu đi, dẫn đến tình trạng da mất độ săn chắc và đàn hồi. Các bằng chứng khoa học khẳng định rằng việc bổ sung collagen qua đường uống mang lại kết quả tích cực trong việc duy trì và cải thiện độ đàn hồi, đồng thời tăng cường khả năng hydrat hóa cho da.

>>> Xem thêm: Mụn có lây lan từ người này sang người khác không?

10. Mờ nếp nhăn, ngăn ngừa lão hóa

Quá trình giảm sút về số lượng và chất lượng của collagen tự nhiên là nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự hình thành và hằn sâu của nếp nhăn trên da. Sự phân mảnh collagen không chỉ làm mất độ đàn hồi mà còn tạo điều kiện cho các dấu hiệu lão hóa biểu hiện rõ ràng. Việc bổ sung collagen cho thấy khả năng làm chậm quá trình lão hóa da bằng cơ chế kích thích sinh tổng hợp collagen mới và các protein hỗ trợ khác. 

Một nghiên cứu lâm sàng đã ghi nhận kết quả 114 phụ nữ trong độ tuổi từ 45 đến 65, khi bổ sung 2,5 gram peptide collagen trong 8 tuần, đã đạt mức giảm trung bình 20% lượng nếp nhăn ở vùng quanh mắt. Bên cạnh đó, việc bổ sung này còn thúc đẩy tổng hợp fibrillin trong da, giúp cải thiện khả năng phục hồi của mô da và hỗ trợ quá trình chữa lành vết thương, từ đó giảm thiểu rõ rệt các dấu hiệu lão hóa trên da. [4]

>>> Xem thêm: Cách chăm sóc da theo từng độ tuổi hiệu quả, chuẩn khoa học

Collagen giúp duy trì cấu trúc, độ đàn hồi và độ săn chắc của da (Nguồn: SVR)

Cơ thể sản xuất collagen bắt đầu từ procollagen, được hình thành nhờ sự kết hợp của hai axit amin glycine và proline. Điều quan trọng là quá trình xây dựng cấu trúc collagen này bắt buộc phải có sự tham gia của Vitamin C. Vitamin C đóng vai trò thiết yếu giúp hoàn tất và ổn định cấu trúc cuối cùng của sợi collagen. Dưới đây là các chất dinh dưỡng hỗ trợ tăng sản xuất collagen tự nhiên:

• Proline: Proline có nhiều trong lòng trắng trứng, mầm lúa mì, sữa và các sản phẩm từ sữa, nấm.
• Glyxin: Glyxin xuất hiện trong các loại da động vật, gia cầm như da lợn, da gà và các thực phẩm giàu protein khác.
• Đồng: Đồng có nhiều trong thịt nội tạng, tôm hùm, hàu, nấm hương, các loại hạt, socola đen.
• Protein có lợi: Protein chất lượng cao chứa các axit amin thiết yếu, có trong thịt, sữa, đậu phụ, các loại đậu và hải sản.

>>> Xem thêm: Hyaluronic Acid và Vitamin C: Hướng dẫn kết hợp A-Z để tối ưu hiệu quả cho da

Các chất dinh dưỡng hỗ trợ cơ thể tổng hợp collagen tự nhiên (Nguồn: SVR)

Collagen trong cơ thể có thể bị suy giảm hoặc phá vỡ bởi nhiều yếu tố liên quan đến lối sống, môi trường và sức khỏe. Việc nhận biết các yếu tố này giúp kiểm soát tình trạng mất collagen và duy trì chức năng cũng như cấu trúc của da và các mô khác.

• Tuổi tác: Khi lớn tuổi, cơ thể giảm sản xuất collagen tự nhiên. Collagen trở nên phân mảnh và phân bố lỏng lẻo hơn, dẫn đến nếp nhăn, da khô, chảy xệ và xương mất đi độ dẻo dai và chắc khỏe.
• Ngủ không đủ giấc và căng thẳng: Thiếu ngủ làm chậm quá trình sản xuất collagen và ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Tình trạng căng thẳng tăng hormone cortisol, kích hoạt quá trình viêm và làm giảm khả năng tổng hợp collagen tự nhiên.
• Hút thuốc lá và tiêu thụ rượu bia: Thuốc lá phá vỡ cấu trúc collagen, làm giảm đàn hồi, tạo nếp nhăn và cản trở cơ chế phục hồi da. Uống rượu bia quá mức tổn thương mô và làm giảm sản xuất collagen loại I của nguyên bào sợi da.
• Chế độ ăn nhiều đường và tinh bột: Lượng đường dư thừa liên kết với protein, hình thành sản phẩm glycation làm suy yếu collagen và elastin, khiến da chảy xệ, kém mịn màng và xuất hiện nếp nhăn.
• Tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời: Tia UV làm giảm sản xuất collagen và gây phân mảnh collagen ngoại bào, hình thành nếp nhăn và tăng nguy cơ tổn thương da.
• Bệnh lý tự miễn: Các bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp, viêm da cơ địa, xơ cứng bì làm giảm lượng collagen trong cơ thể.

>>> Xem thêm: Sạm da: Nguyên nhân, phòng ngừa và cách dưỡng trắng

Collagen trong cơ thể có thể bị suy giảm bởi nhiều yếu tố liên quan đến lối sống, môi trường và sức khỏe (Nguồn: SVR)

Cơ thể bắt đầu giảm sản xuất collagen tự nhiên từ sau tuổi 20, với tốc độ suy giảm trung bình 1–1,7% mỗi năm. Ở giai đoạn này, dù các dấu hiệu lão hóa trên da chưa biểu hiện rõ, việc bổ sung collagen sớm từ độ tuổi 20–25 giúp duy trì lượng collagen ổn định, hỗ trợ cấu trúc da, xương và khớp.

Từ 30 tuổi trở đi, quá trình tổng hợp collagen suy yếu rõ rệt. Da bắt đầu xuất hiện nếp nhăn, chảy xệ, đồng thời xương và khớp cũng giảm khả năng đàn hồi. Đây là thời điểm cần tăng cường bổ sung collagen thường xuyên để bù đắp sự thiếu hụt và duy trì chức năng của các mô liên kết.

Việc bổ sung collagen đúng cách giúp cơ thể duy trì mức collagen ổn định, từ đó hỗ trợ sức khỏe da, xương và khớp. Có nhiều phương pháp để cung cấp collagen, bao gồm chế độ ăn uống, thực phẩm chức năng và các biện pháp chăm sóc sức khỏe khác, được áp dụng tùy theo nhu cầu và độ tuổi.

Bổ sung bằng các thực phẩm giàu Collagen

Collagen tập trung ở các bộ phận như da và khớp của một số loài động vật. Các thực phẩm chắc chắn giàu collagen bao gồm: da gà, da cá, sứa, nước hầm xương.

Ngoài việc sử dụng trực tiếp thực phẩm giàu collagen, việc bổ sung các axit amin và thành phần dinh dưỡng cần thiết nhằm sản xuất và duy trì lượng collagen trong cơ thể cũng quan trọng. Cụ thể:

• Axit amin Proline: Có trong măng tây, bắp cải, nấm, lúa mì, đậu phộng, cá, lòng trắng trứng.
• Axit amin Glycine: Có trong thịt đỏ, da gà, thịt heo, đậu phộng.
• Vitamin C: Giúp kích thích quá trình tổng hợp collagen. Các nguồn cung cấp Vitamin C bao gồm dâu tây, cam quýt, bông cải xanh, ớt chuông, các quả mọng.
• Đồng: Có trong tôm hùm, gan, hàu, rau xanh, sô cô la đen.
• Kẽm: Có trong thịt đỏ, thịt heo, thịt gia cầm, ngũ cốc nguyên hạt, bông cải xanh và các sản phẩm từ sữa.

>>> Xem thêm: Uống gì cho mát gan hết mụn, da dẻ hồng hào, mịn màng?

Các loại thực phẩm giàu collagen (Nguồn: SVR)

Cách bổ sung collagen bằng thực phẩm chức năng

Bổ sung collagen bằng thực phẩm chức năng là cách giúp cung cấp trực tiếp lượng collagen cần thiết cho cơ thể. Trước khi sử dụng, người dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn dạng sản phẩm có hàm lượng và công thức phù hợp với nhu cầu.

Các dạng collagen phổ biến trong thực phẩm chức năng gồm:

• Gelatin: Là dạng thủy phân một phần của collagen, hỗ trợ cải thiện độ đàn hồi cho da và tăng cường sức khỏe xương khớp. Phù hợp với người có chế độ ăn kiêng ít đạm hoặc cần phục hồi mô liên kết.
• Collagen dạng lỏng: Dễ hấp thu và sử dụng nhanh, thích hợp cho người có nhu cầu bổ sung collagen hằng ngày hoặc ít thời gian pha chế.
• Collagen viên nang: Tiện lợi khi mang theo, dễ kiểm soát liều lượng, phù hợp với người bận rộn.
• Nước uống collagen: Giúp cơ thể hấp thu nhanh nhờ dạng uống, phù hợp với người muốn cải thiện tình trạng da trong thời gian ngắn.
• Bột collagen peptide: Dạng thủy phân có kích thước phân tử nhỏ, hấp thu tốt, có thể pha cùng nước hoặc thực phẩm. Phù hợp cho người cần bổ sung lâu dài.
• Bột protein collagen: Cung cấp đồng thời collagen và protein, hỗ trợ tái tạo cơ bắp và mô liên kết, phù hợp với người tập luyện thể thao.
• Collagen biển từ da cá: Có cấu trúc tương đồng với collagen của người, hấp thụ nhanh và hiệu quả, phù hợp với người trưởng thành hoặc trung niên cần cải thiện độ săn chắc của da.

Cách bổ sung collagen bằng thực phẩm chức năng (Nguồn: SVR)

Cách bổ sung collagen bằng sản phẩm chăm sóc da

Collagen trong mỹ phẩm chăm sóc da thường được bổ sung trong các sản phẩm như kem dưỡng ẩm, serum, mặt nạ, kem mắt và sản phẩm chống lão hóa. Nó hoạt động chủ yếu như một chất giữ ẩm, tạo màng chắn trên bề mặt để ngăn ngừa mất nước và giảm thiểu nếp nhăn khô. Để có tác dụng sâu hơn, các sản phẩm dưỡng da tiên tiến sử dụng Peptide Collagen. Các peptide này thẩm thấu vào da và hoạt động như các tín hiệu kích thích các nguyên bào sợi tăng cường sản xuất Collagen và Elastin nội sinh, hỗ trợ cải thiện độ đàn hồi và thúc đẩy tái tạo tế bào da.

Cách bổ sung collagen bằng liệu pháp thẩm mỹ

Các liệu pháp này không bổ sung collagen từ bên ngoài mà tác động trực tiếp đến cấu trúc da, kích thích nguyên bào sợi hoạt động mạnh hơn để sản xuất collagen mới, giúp cải thiện độ săn chắc và đàn hồi của da.

• Microneedling (Lăn kim/Phi kim): Sử dụng đầu kim siêu nhỏ tạo ra các tổn thương vi điểm trên bề mặt da. Cơ thể phản ứng bằng cách kích hoạt cơ chế tự phục hồi và sản sinh collagen mới. Quá trình này giúp làm đầy cấu trúc da, giảm nếp nhăn và cải thiện độ săn chắc.
• Laser: Sử dụng năng lượng ánh sáng laser tác động sâu vào lớp hạ bì để tạo ra tổn thương nhiệt có kiểm soát. Nhiệt năng này kích thích tế bào tái tạo và sản sinh collagen mới, đồng thời làm săn chắc các sợi collagen hiện có.
• Sóng siêu âm hội tụ (HIFU/Ultherapy): Ứng dụng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao ở lớp sâu của da hoặc lớp SMAS. Nhiệt năng sinh ra giúp co rút các sợi collagen cũ và kích thích sản xuất collagen mới, hỗ trợ nâng cơ và cải thiện độ đàn hồi.
• Sóng vô tuyến (RF - Radiofrequency): Tác động bằng nhiệt năng ở lớp hạ bì để kích thích tái tạo mô và collagen. Phương pháp này giúp cải thiện độ săn chắc của da và giảm tình trạng chảy xệ.
• Tiêm cấy (Fillers, Mesotherapy): Là phương pháp đưa trực tiếp các hoạt chất như Hyaluronic Acid, Polynucleotide hoặc Canxi Hydroxylapatite vào lớp da. Những hoạt chất này vừa có tác dụng làm đầy tức thì, vừa kích thích nguyên bào sợi tăng cường sản xuất collagen tự nhiên, giúp cải thiện cấu trúc và độ đàn hồi của da.

Các phương pháp thẩm mỹ giúp tăng collagen (Nguồn: SVR)

Các sản phẩm bổ sung collagen được đánh giá là an toàn đối với phần lớn người sử dụng, tuy nhiên vẫn có trường hợp xuất hiện phản ứng không mong muốn do cơ địa, liều lượng hoặc thành phần trong sản phẩm. Một số tác dụng phụ thường gặp gồm:

• Tiêu chảy: Xảy ra khi cơ thể dung nạp lượng lớn peptide collagen hoặc thành phần đạm khó tiêu trong sản phẩm, làm tăng áp lực thẩm thấu trong ruột và kích thích nhu động ruột.
• Cảm giác khó chịu ở dạ dày như ợ nóng, đầy hơi hoặc buồn nôn: Nguyên nhân chủ yếu do acid amin trong collagen gây tăng tiết dịch vị, đặc biệt khi sử dụng lúc đói hoặc dùng cùng thực phẩm khó tiêu.
• Phát ban trên da: Thường xuất hiện ở người có cơ địa dị ứng hoặc nhạy cảm với nguồn gốc collagen từ động vật biển, da bò hoặc heo. Phản ứng này liên quan đến quá trình miễn dịch của cơ thể khi tiếp nhận protein lạ.
• Nổi mụn: Một số người gặp tình trạng này khi lượng collagen nạp vào quá cao, dẫn đến tăng sản xuất bã nhờn và thay đổi nội tiết nhẹ, gây bít tắc lỗ chân lông.

Ngoài ra, một số sản phẩm bổ sung collagen có thể chứa các thành phần phụ khác làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, cụ thể:

• Chiết xuất thảo dược: Một số loại thảo dược được thêm vào để tăng hiệu quả hấp thụ nhưng có khả năng tương tác với thuốc kê đơn, làm thay đổi hiệu lực hoặc tác dụng phụ của thuốc. Một số hoạt chất không phù hợp cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
• Thành phần bổ sung như biotin: Biotin được dùng để hỗ trợ tóc và da, nhưng ở liều cao có thể gây sai lệch kết quả xét nghiệm chức năng tim và tuyến giáp do ảnh hưởng đến phản ứng miễn dịch trong phân tích mẫu máu.

Người dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để được hướng dẫn liều lượng và lựa chọn sản phẩm phù hợp. Ưu tiên sử dụng collagen từ nguồn đáng tin cậy giúp giảm nguy cơ nhiễm tạp chất, kim loại nặng hoặc các chất gây hại cho cơ thể.

>>> Xem thêm: Vì sao nhiều người không có mụn? Cách trị mụn mang lại làn da đẹp

Những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng collagen (Nguồn: SVR)

Việc bổ sung collagen giúp duy trì cấu trúc và chức năng của da, xương, khớp và cơ bắp. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt và đảm bảo an toàn, người sử dụng cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian bổ sung phù hợp với từng mục tiêu cụ thể. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần nắm rõ khi sử dụng collagen.

Hàm lượng bổ sung hằng ngày

Từ tuổi trưởng thành, cơ thể mất trung bình khoảng 1 đến 1,5% lượng collagen tự nhiên mỗi năm. Bổ sung collagen giúp bù đắp phần thiếu hụt này. Liều lượng collagen phù hợp với từng mục tiêu cụ thể được khuyến nghị như sau:

• Cải thiện sức khỏe khớp: 10 đến 40 mg collagen không biến tính mỗi ngày.
• Giảm đau khớp, cải thiện sức khỏe da và khả năng giữ nước của da: 2,5 gam collagen mỗi ngày.
• Tăng mật độ xương và ngăn ngừa loãng xương: 5 gam collagen chelate kết hợp với 500 mg canxi nguyên tố và 200 IU vitamin D mỗi ngày.
• Tăng khối lượng và sức mạnh cơ bắp: 15 gam collagen peptide mỗi ngày.

Lưu ý về hàm lượng bổ sung Collagen hằng ngày (Nguồn: SVR)

Thời gian bổ sung collagen

Collagen là loại protein cần thời gian để hấp thu và phát huy tác dụng. Việc sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung collagen không mang lại hiệu quả ngay mà cần duy trì đều đặn trong một khoảng thời gian nhất định.

Các nghiên cứu cho thấy, để cải thiện sức khỏe làn da và giảm đau khớp, người dùng cần ít nhất 8 tuần sử dụng liên tục mới thấy rõ kết quả. Đối với xương, quá trình tái tạo diễn ra chậm hơn nên cần khoảng 12 tháng để nhận được hiệu quả rõ rệt. [1]

Thời gian cần thiết để collagen phát huy tác dụng cụ thể cho từng mục đích như sau:

• Da: 4–12 tuần (tương đương 1–3 tháng).
• Cơ bắp và sức mạnh cơ thể (khi kết hợp tập luyện sức đề kháng): Khoảng 3 tháng.
• Giảm đau nhức sau tập luyện thể chất: Sau vài ngày.
• Tăng cường sức khỏe tổng thể: 4–6 tháng.
• Gân (khi kết hợp với bài tập tăng cường): 3–6 tháng.
• Mật độ xương: khoảng 12 tháng.
• Móng tay: khoảng 6 tháng.

Khi làn da bắt đầu xuất hiện dấu hiệu lão hóa như chảy xệ, khô sạm và hình thành nếp nhăn li ti, việc bổ sung collagen là yếu tố then chốt để khôi phục độ săn chắc và căng mịn tự nhiên. Hiểu được nhu cầu đó, SVR [COLLAGEN] Biotic ra đời như một giải pháp toàn diện giúp nuôi dưỡng, tái tạo và bảo vệ da khỏi quá trình lão hóa. Với công thức chứa 2% Collagen Thực Vật, sản phẩm giúp kích thích sản sinh collagen nội sinh, từ đó cải thiện rõ rệt độ đàn hồi, làm mờ vết nhăn và phục hồi sức sống cho làn da.

Thành phần chính

• 2% Collagen Thực Vật: Hỗ trợ tái cấu trúc da, kích thích sản xuất collagen tự nhiên, cải thiện độ săn chắc và đàn hồi.
• Probiotics: Cân bằng hệ vi sinh vật trên bề mặt da, củng cố hàng rào bảo vệ tự nhiên, giúp da khỏe mạnh và ít nhạy cảm hơn.
• Vitamin C tối ưu: Làm sáng da, giảm tình trạng xỉn màu, đồng thời tăng cường hiệu quả chống oxy hóa để ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa sớm.
• Axit Hyaluronic: Giúp cấp ẩm chuyên sâu, giữ nước cho da luôn căng mọng và mịn màng.

Công dụng

• Cung cấp độ ẩm và nuôi dưỡng làn da mềm mại, rạng rỡ.
• Làm mờ nếp nhăn, cải thiện độ săn chắc và độ đàn hồi nhờ tác dụng kích thích sản sinh collagen nội sinh.
• Giúp nâng cơ, cải thiện vẻ ngoài tươi sáng và đều màu.
• Tăng cường hàng rào bảo vệ da, giảm thiểu tác động tiêu cực từ môi trường.
• Phục hồi cấu trúc da nhờ công nghệ “Shape Memory”, giúp da lấy lại sự mướt mịn và căng bóng tự nhiên.

SVR [COLLAGEN] Biotic không chỉ là kem dưỡng ẩm thông thường mà còn là liệu pháp phục hồi chuyên sâu (Nguồn: SVR)

Dưới đây là những thắc mắc thường gặp về collagen: 

Collagen có thẩm thấu qua da không?

Không, collagen nguyên phân tử lớn không thẩm thấu qua da. Khi bôi ngoài da, collagen chỉ nằm trên bề mặt và có tác dụng dưỡng ẩm, làm mềm da. Để bổ sung collagen hiệu quả vào sâu bên trong, bạn nên uống collagen dạng thủy phân (peptide) vì chúng có phân tử nhỏ hơn, dễ dàng hấp thụ vào máu và đi đến khắp cơ thể. 

Nên uống Collagen kết hợp với gì?

Bạn nên uống collagen kết hợp với Vitamin C, Vitamin E, Kẽm và Axit Hyaluronic để tăng cường hiệu quả hấp thụ và cải thiện sức khỏe làn da. Vitamin C giúp tăng sản xuất collagen, trong khi vitamin E và kẽm là các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ collagen. Axit Hyaluronic hỗ trợ giữ ẩm cho da. Nên uống các dưỡng chất này cách nhau 2-4 tiếng để đạt hiệu quả tốt nhất. 

Có nên kết hợp Collagen với vitamin C?

Có, bạn nên kết hợp collagen và vitamin C vì vitamin C là yếu tố thiết yếu giúp cơ thể sản sinh và hấp thụ collagen hiệu quả hơn. Sự kết hợp này không chỉ tăng cường sức khỏe làn da, giúp da săn chắc, đàn hồi và làm mờ thâm nám, mà còn hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giúp làm lành vết thương và chống oxy hóa. 

Nên uống collagen dạng nào?

Bạn nên uống collagen dạng nước hoặc bột thủy phân vì cơ thể hấp thụ tốt nhất. Collagen dạng nước cho hiệu quả nhanh chóng, dễ sử dụng, trong khi collagen dạng bột linh hoạt về liều lượng và tiết kiệm hơn. 

Những ai không nên uống Collagen?

Những người không nên uống collagen bao gồm người bị dị ứng với thành phần collagen, người có tiền sử bệnh lý mãn tính như bệnh thận, gan, loét dạ dày, huyết áp thấp, hoặc bệnh tự miễn; phụ nữ có thai và cho con bú; và người đang sử dụng thuốc đặc trị. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn. 

Uống collagen có tác dụng gì cho phụ nữ?

Uống collagen mang lại nhiều lợi ích cho phụ nữ như cải thiện sức khỏe làn da (tăng độ đàn hồi, giảm nếp nhăn), giúp tóc và móng chắc khỏe hơn, hỗ trợ xương khớp và tim mạch, cũng như tăng cường sức đề kháng. 

Uống collagen bao lâu thì ngưng?

Bạn nên uống collagen theo liệu trình 2-3 tháng, sau đó nghỉ khoảng 1 tháng rồi lặp lại, tùy thuộc vào độ tuổi và mục đích sử dụng. Việc ngưng sử dụng collagen giúp cơ thể hấp thụ và phát huy tối đa tác dụng, đồng thời tránh lãng phí do đào thải lượng dư thừa. 

Việc hiểu rõ tác dụng collagen, cũng như cách bổ sung và sử dụng đúng cách, sẽ giúp bạn duy trì làn da săn chắc, đàn hồi và làm chậm quá trình lão hóa hiệu quả. Collagen không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc da mà còn góp phần giúp da luôn căng bóng, khỏe mạnh và tràn đầy sức sống. Với những chia sẻ trên, SVR tin rằng bạn đã có thêm kiến thức hữu ích để lựa chọn phương pháp chăm sóc và bổ sung collagen phù hợp cho mình.

Hãy ghé thăm vn.svr.com để khám phá thêm nhiều sản phẩm dưỡng da chứa collagen chính hãng, giúp bạn gìn giữ nét thanh xuân và làn da rạng rỡ mỗi ngày.

Nguồn tham khảo: 

• [1] Oral Collagen Supplementation: A Systematic Review of Dermatological Applications: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30681787/ 
• [2] Physiology, Connective Tissue: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542226/ 
• [3] Health Benefits of Collagen https://www.webmd.com/diet/collagen-health-benefits 
• [4] Oral intake of specific bioactive collagen peptides reduces skin wrinkles and increases dermal matrix synthesis https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24401291/ 
• [5] Oral supplementation with specific bioactive collagen peptides improves nail growth and reduces symptoms of brittle nails https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28786550/ 
• [6] Collagen supplementation as a complementary therapy for the prevention and treatment of osteoporosis and osteoarthritis: a systematic review https://bom.so/9SXrEi 
• [7] What You Need to Know About the Health Benefits of Collagen https://www.healthline.com/nutrition/collagen-benefits#side-effects 
• [8] Effect of Collagen Tripeptide on Atherosclerosis in Healthy Humans https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5429168/