Mụn thịt: Nguyên nhân, biểu hiện và phương pháp điều trị

Tư vấn chuyên môn bài viết
THS.BS TRỊNH THỊ TUYẾT MINH
Giảng viên thỉnh giảng Bộ môn Da liễu | KHOA Y - TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
Bác sĩ chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ | PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA DA LIỄU LOPIA
Mụn thịt là một bệnh lý da liễu lành tính, không gây đau nhức hay viêm nhiễm như các loại mụn thông thường. Tuy nhiên, nếu không điều trị đúng cách, mụn có thể lan rộng, gây mất thẩm mỹ và ngứa rát khó chịu. Bài viết dưới đây, SVR sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mụn thịt và cách xử lý hiệu quả!
Xem thêm:
Mụn thịt là gì?
Mụn thịt xuất hiện khi chất Keratin (một loại protein trong da) bị ứ đọng và không thể đào thải ra khỏi lỗ chân lông. Những nốt mụn này thường có dạng vòm, kích thước nhỏ, màu sắc tương tự hoặc hơi ngả vàng so với da.
Chúng có thể mọc ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng vị trí mụn thịt phổ biến nhất là quanh mắt, má, môi và cổ. Dù không gây đau hay nguy hiểm, mụn thịt có thể khiến da trở nên sần sùi và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Đôi khi, chúng còn gây ngứa ngáy, đặc biệt khi cơ thể ra mồ hôi nhiều.
Mụn thịt (tên tiếng Anh là Acrochordon) hay còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như mụn đá, mụn cơm hay mụn gạo. Nếu không được điều trị kịp thời, mụn sẽ phát triển to hơn, tạo thành nhân có màu vàng sẫm hoặc trắng. Do chân mụn nằm sâu dưới da nên rất khó để tự đào thải ra ngoài.
>>> Xem thêm: Mụn nội tiết là gi? Triệu chứng, nguyên nhân và cách khắc phục
Hình ảnh mụn thịt xuất hiện khi chất Keratin bị ứ đọng và không thể đào thải ra khỏi lỗ chân lông (Nguồn: SVR)
Cách nhận biết mụn thịt với các loại mụn khác
Nhiều người dễ nhầm lẫn mụn thịt với các bệnh lý khác về da như mụn viêm, mụn đầu trắng,... dẫn đến việc điều trị sai cách, có thể khiến tình trạng da trở nên nghiêm trọng hơn và kéo dài thời gian phục hồi. Do đó, việc phân biệt mụn thịt đúng cách là rất quan trọng để lựa chọn phương pháp xử lý hiệu quả.
Các dấu hiệu nhận biết của mụn thịt:
- Xuất hiện các nốt mụn nhỏ li ti, trồi lên bề mặt da, có hình tròn hoặc hơi dài, màu trùng với màu da hoặc ngả vàng nhẹ.
- Không gây đau, không viêm hay mưng mủ như các loại mụn thông thường. Khi ấn vào, mụn thịt có thể ửng đỏ nhưng không vỡ.
- Bề mặt da sần sùi, vùng da quanh mụn thường khô và sạm màu theo thời gian.
- Thông thường, mụn không tích dịch và có xu hướng lan rộng sang các vùng da xung quanh theo thời gian.
- Khác với mụn viêm, mụn cám hay mụn đầu trắng, loại mụn này không có khả năng tự biến mất hoặc thuyên giảm và cần can thiệp đúng cách như đốt điện, laser hoặc dùng sản phẩm chuyên dụng để điều trị dứt điểm.
>>>Xem thêm: Mụn đỏ trên da, đốm đỏ là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
Cách nhận biết mụn thịt so với các loại mụn (Nguồn: SVR)
Mụn thịt thường gặp xuất hiện ở đâu?
Mụn thịt có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, tuy nhiên chúng thường xuất hiện những khu vực có nhiều nếp gấp hoặc thường xuyên tiết mồ hôi, ma sát.
Các vị trí mụn thịt thường xuất hiện trên da có nhiều nếp gấp như:
- Mụn thịt ở cổ
- Mụn thịt ở mắt
- Mụn thịt ở ngực
- Mụn thịt ở lưng
- Mụn thịt ở vùng kín
- Mụn thịt ở nách
- Mụn thịt ở bẹn
Mụn thịt có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể và ở mọi đối tượng. Mặc dù vậy, y học vẫn chưa có lời giải thích rõ ràng về lý do tại sao chúng lại phổ biến hơn ở những vùng da có nhiều nếp gấp.
>>> Xem thêm: Mụn bọc là gì? Nguyên nhân, đặc điểm nhận dạng và cách khắc phục
Nguyên nhân hình thành mụn thịt
Hiện nay, y học vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây mụn thịt. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho rằng sự hình thành các nốt mụn thịt (Syringomas) có liên quan đến rối loạn Collagen, tuyến mồ hôi và tác động cơ học lên da.
Nguyên nhân trực tiếp gây ra mụn thịt
Trong quá trình sinh hoạt và làm việc, cơ thể có thể bị tác động bởi nhiều yếu tố dẫn đến rối loạn quá trình tổng hợp Collagen, đây là một loại protein quan trọng giúp duy trì cấu trúc và độ đàn hồi của da. Khi mạng lưới Collagen dưới biểu bì tăng sinh bất thường, kết hợp với sự hoạt động quá mức của tuyến mồ hôi, quá trình phát triển Syringomas được tạo điều kiện thuận lợi, hình thành nên các nốt mụn thịt nhỏ li ti.
Đặc biệt, tình trạng này thường xuất hiện nhiều ở các vùng da mỏng, nhạy cảm hoặc dễ bị ma sát như quanh mắt, cổ, nách hay vùng kín. Đây là lý do vì sao những người có cơ địa yếu hoặc da nhạy cảm có nguy cơ cao bị mụn thịt hơn bình thường.
>>> Xem thêm: Mụn bọc ở mũi: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị hiệu quả
Nguyên nhân gián tiếp tăng nguy cơ nổi mụn thịt
Ngoài yếu tố cơ địa và sinh lý, lối sống thiếu khoa học cũng là tác nhân gián tiếp khiến da dễ xuất hiện mụn thịt:
- Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh: Thường xuyên sử dụng đồ ăn nhanh, rượu bia, thuốc lá, chất kích thích… khiến cơ thể suy giảm chức năng đào thải độc tố và ảnh hưởng tiêu cực đến da.
- Thiếu ngủ, stress kéo dài: Làm rối loạn nội tiết tố, giảm sức đề kháng và thúc đẩy quá trình lão hóa da sớm khiến mụn thịt xuất hiện.
- Tiếp xúc với tia UV, sóng điện từ: Các yếu tố môi trường như ánh nắng mặt trời, màn hình máy tính hoặc điện thoại khiến sợi Collagen bị phá vỡ, giảm độ đàn hồi da.
- Da dầu và bí tắc lỗ chân lông: Tình trạng da dầu không kiểm soát dễ gây bít tắc lỗ chân lông, tích tụ sợi bã nhờn và tế bào chết, từ đó hình thành các nốt sần nhỏ.
- Thừa cân và bệnh lý nền: Những người béo phì, mắc tiểu đường type 2 thường có nguy cơ cao bị mụn thịt do rối loạn chuyển hóa và nội tiết.
>>> Xem thêm: Da mặt đột nhiên nổi nhiều mụn do đâu? Cách điều trị an toàn, hiệu quả
Nguyên nhân hình thành mụn thịt (Nguồn: SVR)
Mụn thịt có nguy hiểm không?
Mụn thịt có gây ra biến chứng không? Mụn thịt là dạng u lành tính trên da, thường mọc thành cụm nhỏ và không gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người mắc có thể cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu, đặc biệt khi ra mồ hôi nhiều hoặc da bị cọ xát. Mặc dù không gây viêm hay đau, mụn thịt lại không tự biến mất và có xu hướng lan rộng theo thời gian, khiến da sần sùi, kém sắc và mất thẩm mỹ. Đây chính là biến chứng khó chịu nhất của mụn thịt, khiến nhiều người cảm thấy tự ti. Do đó, điều trị sớm không chỉ giúp kiểm soát mụn hiệu quả mà còn ngăn ngừa nguy cơ lan rộng, lấy lại làn da mịn màng và sự tự tin trong giao tiếp.
Một điểm cần lưu ý, mặc dù mụn thịt là những tổn thương da lành tính, nhưng chúng có mối liên hệ với bệnh tiểu đường type 2 và béo phì. Vì vậy, việc kiểm soát cân nặng và duy trì mức đường huyết ổn định là rất quan trọng.
Ngoài ra, để tránh gây kích ứng và tổn thương da do ma sát, người có mụn thịt ở cổ nên hạn chế đeo đồ trang sức. Đồng thời, bạn cũng nên tránh mặc quần áo bó sát hoặc làm từ chất liệu tổng hợp ở những vùng da có mụn thịt.
>>> Xem thêm: Mụn viêm có tự hết không? Cách trị mụn viêm hiệu quả, nhanh chóng
Nên chẩn đoán mụn thịt bằng phương pháp nào?
Để chẩn đoán mụn thịt, bác sĩ da liễu sẽ tiến hành khám lâm sàng và xem xét tiền sử bệnh của cá nhân cũng như gia đình. Hầu hết các trường hợp không cần thêm xét nghiệm cận lâm sàng. Tuy nhiên, nếu vết tổn thương không rõ ràng và cần phân biệt với các bệnh lý khác, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết da hoặc các xét nghiệm phù hợp để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Phương pháp điều trị mụn thịt an toàn, hiệu quả
Mặc dù mụn thịt là dạng u lành tính và không gây nguy hiểm đến sức khỏe, nhưng chúng lại khó tự biến mất và thường gây mất thẩm mỹ. Đặc biệt, khi mụn mọc dày ở vùng mặt, cổ hay quanh mắt, việc điều trị sớm là cần thiết để ngăn lan rộng và khôi phục làn da mịn màng. Hiện nay, có hai cách trị mụn thịt phổ biến: dùng thuốc và các biện pháp can thiệp xâm lấn.
Điều trị mụn thịt bằng thuốc
Y học hiện đại đã phát triển nhiều loại thuốc bôi và uống giúp làm mỏng lớp sừng, phá vỡ cấu trúc nốt mụn thịt sần sùi và hỗ trợ tái tạo da mới. Nhiều người ưa chuộng kỹ thuật này vì tính an toàn cao, giúp hạn chế các biến chứng như sẹo, tổn thương mô hoặc nhiễm trùng. Các nhóm thuốc thường được bác sĩ da liễu kê đơn gồm:
- Retinoid dạng bôi hoặc uống: Hỗ trợ làm mỏng da, thúc đẩy tế bào da tái tạo và giảm sần sùi, giảm thâm đỏ sau mụn.
- Atropine tại chỗ: Có tác dụng ức chế hoạt động tuyến mồ hôi, làm giảm sự phát triển của mụn thịt.
Bên cạnh đó, kết hợp sử dụng sản phẩm tẩy tế bào chết da mặt hóa học chứa thành phần như AHA (Acid Glycolic, Acid Mandelic) có thể giúp làm thông thoáng lỗ chân lông, từ đó hỗ trợ se khít lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn tái phát. Tuy nhiên, nên sử dụng tối đa 2–3 lần/tuần để tránh khô da hoặc kích ứng, nổi mụn dị ứng.
>>> Xem thêm: Top 16 cách điều trị mụn trứng cá nhanh nhất trong 1 đêm
Điều trị xâm lấn bằng phương pháp công nghệ cao
Trong trường hợp mụn thịt mọc dày, lan rộng hoặc ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, các phương pháp điều trị xâm lấn sẽ mang lại hiệu quả cao hơn:
- Đốt mụn thịt bằng laser CO2: Sử dụng tia laser phá hủy nhân mụn nằm sâu dưới da mà không gây tổn thương mô xung quanh. Phương pháp này phổ biến vì hiệu quả nhanh, ít để lại sẹo nếu được thực hiện tại cơ sở uy tín.
- Tiểu phẫu cắt bỏ mụn thịt: Áp dụng với các nốt lớn, phương pháp này yêu cầu gây tê tại chỗ và cắt trực tiếp mụn ra khỏi bề mặt da. Tuy nhiên, không đảm bảo điều trị triệt để và có thể để lại sẹo nếu không chăm sóc đúng cách.
- Thắt chỉ phẫu thuật: Làm tắc mạch máu nuôi mụn để nốt thịt tự teo lại. Cách này thường áp dụng cho mụn thịt có cuống nhỏ, nhô cao khỏi bề mặt da.
- Áp nitơ lỏng: Bác sĩ dùng nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C để làm đông tế bào mụn thịt, khiến chúng teo lại và rụng dần. Thời gian thực hiện kéo dài vài phút, có thể lặp lại nhiều lần tùy kích thước và số lượng mụn.
- Đốt điện: Sử dụng dao điện để cắt hoặc đốt cuống mụn thịt, phù hợp với các nốt lớn hoặc dễ chảy máu. Phương pháp này cho hiệu quả nhanh nhưng cần thực hiện tại cơ sở chuyên khoa để tránh để lại sẹo.
>>> Xem thêm: Thải độc da mụn là gì? 8 Cách thải độc cho da mụn hiệu quả, đơn giản tại nhà
Các cách điều trị mụn thịt hiệu quả (Nguồn: SVR)
Những lưu ý khi điều trị mụn thịt
Mụn thịt là loại mụn khá khó điều trị, do đó để đạt hiệu quả tốt và hạn chế tái phát, bạn nên chú ý những điểm sau:
- Theo dõi sau phẫu thuật: Mặc dù các phương pháp điều trị mụn thịt ít xâm lấn và rủi ro thấp, vẫn có nguy cơ chảy máu. Bác sĩ cần theo dõi và cầm máu bằng cách ấn, quang động, điện đông hoặc khâu khi cần.
- Dùng thuốc sau phẫu thuật: Sau thủ thuật, bác sĩ có thể kê kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng, tùy thuộc vào tình trạng vết thương và cơ địa người bệnh. Đối với người có cơ địa sẹo lồi, sẹo xấu hoặc sẹo lõm, bác sĩ sẽ hướng dẫn sử dụng thuốc ngừa sẹo đúng thời điểm.
- Không tự chích nặn mụn thịt: Các chuyên gia khuyến cáo không nên tự ý chích nặn mụn thịt vì có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và khiến mụn lan rộng hơn.
- Hạn chế trang điểm: Mỹ phẩm chứa nhiều hóa chất có thể làm da bị kích ứng, tổn thương đặc biệt khi da đang có mụn thịt, mụn trứng cá. Vì vậy, bạn nên hạn chế trang điểm trong thời gian điều trị.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với tia UV: Tia cực tím từ ánh nắng mặt trời có thể khiến các nốt mụn bị tổn thương và kích ứng. Để bảo vệ da, hãy dùng kem chống nắng và các biện pháp che chắn khi ra ngoài.
- Ăn uống khoa học, lành mạnh: Một chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp hỗ trợ quá trình điều trị và ngăn ngừa mụn thịt tái phát. Nên bổ sung nhiều rau xanh và trái cây vào khẩu phần ăn hàng ngày.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress: Stress và căng thẳng làm suy giảm sức đề kháng của da, khiến việc điều trị mụn thịt khó khăn hơn. Vì vậy, bạn nên nghỉ ngơi hợp lý và giữ tinh thần ổn định.
>>> Xem thêm: Cách trị mụn bọc ở mũi tại nhà hiệu quả, không để lại thâm sẹo
Các điều cần chú ý khi điều trị mụn thịt (Nguồn: SVR)
Biện pháp giúp phòng ngừa mụn thịt
Hiện tại, chưa có phương pháp nào có thể phòng ngừa mụn thịt hoàn toàn vì nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để giảm nguy cơ phát triển mụn thịt:
- Tập thể dục đều đặn
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Tránh để đồ trang sức và quần áo cọ xát vào da
- Sử dụng các biện pháp bảo vệ da khỏi tia UV
- Chăm sóc da chống lão hóa sớm
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm
Một số câu hỏi liên quan đến mụn thịt
Khi gặp phải mụn thịt, một trong những câu hỏi phổ biến nhất là có nên tự ý nặn hay để chúng tự biến mất. Dưới đây là câu trả lời dựa trên các kiến thức khoa học và kinh nghiệm chuyên gia:
Có nên nặn mụn thịt không?
Có nên nặn mụn không? Không nên nặn mụn thịt vì chúng nằm sâu dưới da, không có nhân mụn. Việc tự ý chích, nặn mụn thịt tại nhà có thể gây tổn thương da, chảy máu, nhiễm trùng và để lại sẹo xấu. Thậm chí, thao tác sai cách còn khiến mụn lan rộng sang vùng da lân cận.Do đó, nếu muốn loại bỏ mụn thịt, bạn nên đến các cơ sở da liễu uy tín để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp hoặc tìm hiểu thêm nặn mụn xong nên làm gì để hạn chế tổn thương cho da.
Mụn thịt có tự hết không?
Mụn thịt thường không tự biến mất và có xu hướng lan rộng nếu không được điều trị đúng cách. Do nằm sâu trong da và bám chắc, nên khả năng mụn tự tiêu biến gần như không xảy ra. Việc tự ý nặn mụn thịt không chỉ không hiệu quả mà còn dễ gây nhiễm trùng, để lại sẹo và làm tổn thương da. Vì vậy, nên tìm đến cơ sở da liễu uy tín để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
>>> Xem thêm: Mụn ẩn có tự hết không? Bao lâu hết? Cách xử lý nhanh chóng, hiệu quả
Tại sao bị nổi mụn thịt ở cổ?
Nổi mụn thịt ở cổ thường là dấu hiệu của quá trình lão hóa da, phổ biến ở người trên 30 tuổi. Theo nghiên cứu, tình trạng nổi mụn thịt ở cổ do các nguyên nhân như: da vùng cổ bắt đầu mất độ đàn hồi, tích tụ keratin dưới da; chế độ ăn uống không lành mạnh (nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, thức ăn nhanh); sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc gây kích ứng hoặc bí da. Ngoài ra, cổ là vùng da có nhiều nếp gấp và thường xuyên tiếp xúc với quần áo, dễ bị ma sát và đọng mồ hôi làm tăng nguy cơ hình thành mụn thịt.
>>> Xem thêm: Có nên dưỡng ẩm cho da mụn? Cách chọn kem dưỡng ẩm cho da đang bị mụn
Mụn thịt có lan ra xung quanh không?
Nếu không được loại bỏ sớm, mụn thịt có thể ngày càng xuất hiện nhiều hơn và phát triển với kích thước lớn hơn, đồng thời có thể lan rộng sang các vùng da xung quanh. Vì vậy, khi phát hiện mụn thịt, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Mẹo chữa mụn thịt tại nhà?
Bạn có thể chữa mụn thịt tại nhà bằng các nguyên liệu tự nhiên như lá tía tô, giấm táo, chanh, nha đam, tỏi hoặc dầu tràm trà nhờ đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm. Những nguyên liệu này không chỉ giúp làm dịu mụn thịt mà còn hỗ trợ cải thiện bề mặt da, đặc biệt khi kết hợp với cách làm trắng da tại nhà để giúp da đều màu và sáng mịn hơn. Tuy nhiên, những phương pháp tự nhiên này chưa được kiểm chứng nên chúng tôi không khuyến khích áp dụng. Bạn nên thăm khám bác sĩ da liễu để được điều trị đúng cách.
Mặc dù mụn thịt không gây ra biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe, nhưng chúng lại ảnh hưởng nhiều đến vẻ ngoài, khiến bạn cảm thấy tự ti, e ngại. Hy vọng những chia sẻ từ SVR Việt Nam sẽ giúp bạn tìm được phương pháp điều trị mụn thịt an toàn, hiệu quả nhất, để sớm lấy lại làn da khỏe đẹp, mịn màng và tự tin hơn mỗi ngày. Đừng quên truy cập vn.svr.com để khám phá kiến thức skincare cho da dầu mụn chuẩn chỉnh cũng như lựa chọn sản phẩm chăm sóc da chất lượng, hiệu quả.