Mụn bọc là gì? Nguyên nhân, đặc điểm nhận dạng và cách khắc phục

Mụn bọc là một dạng mụn viêm nặng, biểu hiện bằng các nốt lớn, sần đỏ, phát triển sâu dưới da và lan rộng. Các nốt mụn có thể hình thành nang mủ, gây áp xe. Trong một số trường hợp, các ổ viêm có thể thông nhau tạo thành ổ mủ lớn hoặc hình thành đường hầm dưới da. Khi mủ vỡ ra, thường có mùi hôi khó chịu.

Nếu không được điều trị đúng cách, mụn dễ để lại sẹo và vết thâm mụn mãi không hết. Ngoài ra, các thắc mắc thường gặp như nặn mụn xong có nên rửa mặt không, câu trả lời là không, đặc biệt khi nặn không đúng cách, làm mụn vỡ, lan rộng viêm nhiễm và gây đau. Đồng thời, vết thâm do mụn bọc để lại thường khó lành, ảnh hưởng lâu dài đến thẩm mỹ làn da.

Ngoài ra, mụn bọc dễ bị nhầm với mụn trứng cá thông thường. Tuy nhiên, loại mụn này có mức độ viêm nặng hơn, sưng to, đau nhiều và phát triển sâu dưới da. Mụn có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên khuôn mặt như cằm, mũi, trán… Trong đó, vị trí mụn bọc ở má là phổ biến nhất và cũng là nơi dễ để lại thâm sẹo nhất do tổn thương thường kéo dài.

>>> Xem thêm: Mụn đinh râu là gì? Có gây nguy hiểm không và cách nhận biết

Mụn bọc ở mũi, má hoặc mụn bọc ở cằm thường phát triển theo ba giai đoạn rõ rệt:

• Giai đoạn 1: Mụn trứng cá ban đầu trên da bị vi khuẩn xâm nhập, chuyển thành mụn viêm có mủ. Ở giai đoạn này, các nốt mụn còn nhỏ và khó nhận biết rõ ràng.

• Giai đoạn 2: Mụn bắt đầu sưng to, đỏ và hình thành nhân mủ màu trắng hoặc vàng. Đây là giai đoạn nhạy cảm, người bị mụn không nên chạm hoặc cố gắng nặn vì dễ khiến mụn bị chai cứng, lâu lành hơn.

• Giai đoạn 3: Mụn chín và có thể tự vỡ ra, đôi khi kèm theo máu. Sau khi vỡ, vùng da sẽ để lại vết thâm. Thời gian hồi phục của thâm mụn tùy thuộc vào cơ địa từng người và mức độ viêm ban đầu.

>>> Xem thêm: Mụn cám là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Các giai đoạn tiến triển của mụn bọc (Nguồn: SVR)

Mụn bọc không chỉ được chia theo mức độ tổn thương như nhẹ, trung bình hay nặng mà còn được phân loại dựa trên đặc điểm và tính chất cụ thể của từng nốt mụn. Một số dạng mụn bọc phổ biến thường gặp bao gồm:

• Mụn bọc có nhân: Đây là dạng mụn bọc dễ nhận biết nhất, với đặc điểm là có nhân mụn màu trắng hoặc vàng nằm sâu dưới da. Nhân mụn có thể thấy lộ ra ngoài hoặc ẩn dưới bề mặt da. Theo các chuyên gia da liễu, dạng mụn này nếu được xử lý đúng cách sẽ dễ loại bỏ nhân mà không gây tổn thương nhiều đến da.
• Mụn bọc không nhân: Mụn bọc không nhân (không đầu) là dạng mụn sưng to, cứng và đau, không có đầu trắng như mụn thông thường. Dù gọi là “không nhân”, thực chất nhân mụn nằm sâu dưới da nên khó nhìn thấy và điều trị phức tạp hơn.
• Mụn bọc bị chai: Nếu nhân mụn không được loại bỏ triệt để, chúng có thể nằm lại sâu dưới da và phát triển thành các nốt mụn bọc chai. Theo thời gian, các nốt này bị oxy hóa, chuyển sang màu đen, khô cứng và gây mất thẩm mỹ cho làn da.
• Mụn bọc có dịch: Mụn bọc chứa dịch là loại mụn viêm với nhân bên trong gồm dịch lỏng, thường là mủ và máu. Mụn thường xuất hiện ở những vùng da nhạy cảm như mí mắt, quanh miệng và khóe môi, gây sưng đỏ, đau nhức và có thể kèm theo cảm giác ngứa ngáy khó chịu.
• Mụn bọc có mủ: Đây là dạng mụn bọc thường gặp nhất, với các nốt mụn sưng đỏ, bên trong chứa mủ trắng hoặc vàng rõ ràng. Mụn thường gây đau và khó chịu, đồng thời nếu không được xử lý đúng cách, có thể để lại sẹo lõm hoặc vết thâm lâu dài trên da.
• Mụn bọc đầu trắng: Đây là dạng nặng của mụn đầu trắng, với nhân mụn nằm sâu trong lỗ chân lông, kèm theo hiện tượng sưng viêm và nổi cục trên da. Mụn xuất hiện do phản ứng giữa vi khuẩn và hệ miễn dịch, khiến vùng da quanh mụn bị đỏ, viêm và nhân mụn có thể phát triển dần theo thời gian.
• Mụn bọc có máu: Loại mụn này xuất hiện dưới dạng các nốt mụn lớn, tròn với dịch mủ và máu bên trong, phổ biến ở tuổi dậy thì. Nếu không được xử lý kỹ càng, mụn có thể lan rộng và gây viêm nhiễm da nghiêm trọng.

>>> Xem thêm: Mụn ẩn là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đặc điểm, triệu chứng các loại mụn bọc thường gặp (Nguồn: SVR)

Mụn bọc hình thành do viêm nhiễm sâu trên da kết hợp với tình trạng bít tắc lỗ chân lông bởi bã nhờn, bụi bẩn hay lớp trang điểm còn sót lại. Điều này tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn Propionibacterium phát triển, gây tổn thương và kích ứng nang lông, từ đó dẫn đến sự xuất hiện của mụn bọc. Dưới đây là những nguyên nhân gây mụn bọc cụ thể:

Nổi mụn bọc do rối loạn chức năng bài tiết

Khi hệ bài tiết gặp rối loạn, gan và thận hoạt động kém hiệu quả, khiến độc tố tích tụ trong cơ thể. Để bù đắp, hệ nội tiết phải làm việc mạnh mẽ hơn, gây tăng tiết bã nhờn ở nang lông. Lượng dầu thừa trên da không được thoát ra hết, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và tạo điều kiện cho mụn nội tiết  phát sinh. Nếu kết hợp với việc vệ sinh da không đúng cách, mụn bọc dễ xuất hiện ở các vùng như cằm, má, mũi.

>>> Xem thêm: Cách làm giảm mụn đầu đen và lỗ chân lông to nhanh chóng, đơn giản

Thói quen sinh hoạt và ăn uống thiếu khoa học

Stress không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn gây rối loạn hoạt động của cơ thể, đặc biệt là làm suy giảm chức năng gan và thận. Khi các cơ quan này mất cân bằng, độc tố dễ tích tụ trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ mụn bọc xuất hiện trên da.

Ngoài ra, các thói quen sinh hoạt không khoa học như thiếu ngủ, ăn uống thất thường, nghỉ ngơi không đầy đủ hoặc làm việc quá sức đều có thể gây rối loạn nội tiết, khiến gan bị nhiễm độc. Đây là những nguyên nhân gây mụn bọc phổ biến mà nhiều người gặp phải. Trong đó, mụn bọc do stress hoặc do nội tiết rối loạn thường khó kiểm soát hơn và có xu hướng mụn tái phát nếu không điều chỉnh lối sống kịp thời.

>>> Xem thêm: Mụn mủ là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Mụn bọc do di truyền

Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng khi xác định nguyên nhân gây mụn bọc, bởi cơ địa của các thành viên trong gia đình thường có nhiều điểm tương đồng.Nếu trong gia đình bạn có người mắc các vấn đề về gan, thận hoặc da dầu, nhạy cảm, bạn cũng có nguy cơ cao bị mụn bọc. Mặc dù chưa có cách điều trị triệt để mụn bọc do di truyền, nhưng mụn thường sẽ giảm dần theo thời gian và có thể kiểm soát tốt hơn khi kết hợp chăm sóc da kỹ lưỡng và duy trì lối sống lành mạnh.

>>> Xem thêm: Vì sao nhiều người không có mụn? Cách trị mụn mang lại làn da đẹp

Nguyên nhân nổi mụn bọc trên da (Nguồn: SVR)

Không nên nặn mụn bọc, đặc biệt khi tay chưa được vệ sinh sạch sẽ. Việc dùng tay chạm hoặc nặn mụn có thể khiến vi khuẩn từ tay xâm nhập vào vùng da tổn thương, làm viêm nhiễm lỗ chân lông và lan rộng sang các mô xung quanh. Nếu tình trạng viêm kéo dài và ăn sâu dưới da, rất dễ hình thành ổ áp xe, khiến quá trình điều trị mụn bọc trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, việc nặn mụn không đúng cách còn làm tăng nguy cơ để lại sẹo thâm, sẹo lõm sau điều trị, ảnh hưởng lâu dài đến thẩm mỹ làn da.

>>> Xem thêm: Có nên nặn mụn không? Cách nặn mụn an toàn, chuẩn y khoa

Không nên tự ý nặn mụn bọc để tránh tổn thương da nặng hơn (Nguồn: SVR)

Bôi sản phẩm trị mụn bọc

Nếu tình trạng mụn bọc nhẹ, không quá nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng các sản phẩm bôi ngoài để kiểm soát và cải thiện làn da. Một số hoạt chất thường được dùng trong điều trị mụn dị ứng như Retinoid, Salicylic Acid (BHA), AHA hay Benzoyl Peroxide có khả năng hỗ trợ làm sạch bề mặt da, kháng viêm, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn.

Mặc dù mang lại hiệu quả rõ rệt, các thành phần này cũng tiềm ẩn nguy cơ gây khô da, bong tróc hoặc kích ứng nếu sử dụng sai cách. Vì vậy, việc lựa chọn nồng độ phù hợp và xây dựng lộ trình sử dụng từ từ là rất quan trọng để da kịp thích nghi, hạn chế tác dụng phụ và đạt hiệu quả tối ưu.

>>> Xem thêm: Top 16 cách điều trị mụn trứng cá nhanh nhất trong 1 đêm

Cách trị mụn bọc hiệu quả, an toàn bằng sản phẩm bôi chứa Salicylic Acid, Azelaic,… (Nguồn: SVR)

Sử dụng thuốc uống trị mụn bọc

Bên cạnh các loại thuốc bôi ngoài da, bác sĩ có thể kê thêm thuốc uống để hỗ trợ điều trị mụn bọc, đặc biệt khi tình trạng mụn nặng hoặc lan rộng. Một số nhóm thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc kháng sinh đường uống: Được sử dụng để giảm viêm và kiểm soát vi khuẩn gây mụn. Các loại thường được kê như doxycycline, minocycline hoặc tetracycline. (Lưu ý: Không dùng tetracycline cùng lúc với isotretinoin vì có thể gây tăng áp lực nội sọ – một biến chứng nguy hiểm.)
• Thuốc tránh thai nội tiết: Dành cho nữ giới bị mụn do rối loạn hormone. Loại thuốc này giúp điều hòa nội tiết, làm giảm androgen – hormone gây tăng tiết dầu, từ đó hỗ trợ cải thiện tình trạng mụn bọc.
• Isotretinoin (Retinoid dạng uống): Đây là thuốc đặc trị dành cho các trường hợp mụn nặng, kéo dài hoặc không đáp ứng với điều trị thông thường. Thuốc hoạt động bằng cách làm giảm sản xuất dầu trên da và hỗ trợ điều hòa quá trình sừng hóa lỗ chân lông. Tuy nhiên, isotretinoin cần được sử dụng dưới sự theo dõi nghiêm ngặt của bác sĩ do có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng nếu dùng không đúng cách.

>>> Xem thêm: Thải độc da mụn là gì? 8 Cách thải độc cho da mụn hiệu quả, đơn giản tại nhà

Tiêm Cortisone

Phương pháp tiêm steroid được áp dụng cho các nốt mụn bọc to, sưng đau và khó xẹp. Bác sĩ sẽ dùng một lượng nhỏ steroid pha loãng, tiêm trực tiếp vào vùng mụn nhằm làm dịu viêm và giúp mụn nhanh chóng xẹp lại sau vài ngày. Tuy mang lại hiệu quả nhanh, kỹ thuật này vẫn có thể gây tác dụng phụ như sẹo lõm hoặc tổn thương mô da, do đó cần được thực hiện cẩn thận bởi người có chuyên môn.

Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị mụn bọc hiệu quả, bạn nên xây dựng một quy trình chăm sóc da hợp lý kết hợp với những thói quen sinh hoạt lành mạnh. Cụ thể:

• Giữ da sạch sẽ mỗi ngày: Rửa mặt 2 lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt/gel rửa mặt dịu nhẹ, có độ pH cân bằng và không chứa các chất tẩy mạnh. Ưu tiên dùng nước ấm để làm sạch da, giúp lỗ chân lông thông thoáng và giảm tích tụ dầu thừa. Với cơ thể, hãy chọn sữa tắm và dầu gội không chứa hương liệu hoặc chất gây kích ứng.
• Dùng khăn mềm hoặc tay sạch để vệ sinh da mặt: Tránh dùng khăn khô cứng hay chà xát mạnh vì có thể làm tổn thương lớp biểu bì, khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tránh các sản phẩm dễ gây kích ứng: Lựa chọn mỹ phẩm, kem chống nắng hoặc sản phẩm chăm sóc da không chứa cồn, hương liệu, dầu khoáng… Ưu tiên các sản phẩm ghi chú “non-comedogenic” (không gây bít tắc lỗ chân lông).
• Không chạm tay lên mặt và không tự ý nặn mụn: Việc chạm tay thường xuyên lên mặt hoặc nặn mụn không đúng cách có thể khiến vi khuẩn lây lan, tăng nguy cơ viêm nhiễm, để lại vết thâm hoặc sẹo lõm khó điều trị.
• Kết hợp chăm sóc từ bên trong: Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh và trái cây giàu vitamin A, C, E để hỗ trợ thanh lọc da và giảm tiết dầu. Đồng thời, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng kéo dài cũng giúp hạn chế nội tiết tố rối loạn – một trong những nguyên nhân gây mụn bọc.
• Thăm khám da liễu khi cần: Nếu tình trạng mụn bọc kéo dài, lan rộng hoặc đau nhức nghiêm trọng, nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời bằng các phương pháp phù hợp.

Những lưu ý chăm sóc da ngăn ngừa mụn bọc (Nguồn: SVR)

Mụn bọc là tình trạng da phổ biến nhưng thường gây nhiều lo lắng do mức độ viêm nặng và nguy cơ để lại sẹo cao. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về loại mụn này.

Mụn bọc bao lâu thì xẹp và có tự xẹp không?

Mụn bọc có tự xẹp không? Mụn bọc rất khó tự xẹp hoàn toàn do đây là dạng mụn viêm nặng, hình thành từ ổ viêm sâu dưới da. Nếu không được điều trị đúng cách, vi khuẩn và nhân mụn sẽ tiếp tục tồn tại, khiến tình trạng kéo dài hoặc nặng hơn.

Thời gian mụn bọc xẹp và lành tùy thuộc vào cơ địa và mức độ viêm. Thông thường, nếu được chăm sóc đúng cách, mụn có thể xẹp sau khoảng 1–2 tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mụn có thể kéo dài lâu hơn và cần can thiệp điều trị để tránh để lại thâm hoặc sẹo.

>>> Xem thêm: Mụn viêm có tự hết không? Cách trị mụn viêm hiệu quả, nhanh chóng

Mụn bọc có để lại sẹo không?

Có. Mụn bọc là loại mụn viêm nặng, dễ để lại sẹo thâm hoặc sẹo rỗ do tổn thương sâu trong cấu trúc da. Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, nguy cơ để lại sẹo càng cao. Việc nặn mụn sai cách hoặc để mụn kéo dài cũng khiến da khó phục hồi và dễ hình thành sẹo vĩnh viễn.

Ăn gì giảm mụn bọc?

Để giảm mụn bọc, bạn nên tăng cường ăn các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và omega-3. Đồng thời, hạn chế thực phẩm nhiều đường, dầu mỡ, cay nóng và đồ uống có cồn để tránh làm tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.

>>> Xem thêm: Sau khi nặn mụn không nên ăn gì để tránh viêm, và nên ăn gì để sáng da?

Bị mụn bọc kiêng ăn gì?

Khi bị mụn bọc, bạn nên kiêng: đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, đường và đồ ngọt, thực phẩm cay nóng, sữa và chế phẩm từ sữa. Những thực phẩm này dễ gây viêm, kích thích tiết dầu và làm mụn nặng hơn.

>>>Xem thêm: Uống nước nhiều có giảm mụn không? Uống bao nhiêu là đủ

Khi nào nên gặp bác sĩ da liễu để điều trị mụn bọc?

Bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được thăm khám và điều trị kịp thời nếu:

• Đã chăm sóc tại nhà nhưng mụn không cải thiện.

• Mụn lan rộng, sưng to, đau nhiều.

• Kèm theo triệu chứng bất thường như sốt, đau khớp, buồn nôn.

• Muốn điều trị dứt điểm và phòng ngừa sẹo sau mụn.

Việc thăm khám sớm giúp kiểm soát mụn hiệu quả và hạn chế biến chứng không mong muốn.

Mụn bọc nếu không được chăm sóc đúng cách có thể để lại thâm, sẹo và ảnh hưởng lâu dài đến thẩm mỹ làn da. Do đó, việc lựa chọn sản phẩm phù hợp và thực hiện các bước skincare cho da đúng cách ngay từ đầu là rất cần thiết.

Để hiểu rõ hơn về cách skincare cho da dầu mụn và lựa chọn sản phẩm phù hợp, bạn có thể truy cập vn.svr.com để tham khảo các dòng sản phẩm từ dược mỹ phẩm SVR. Đồng thời, đừng quên ghé vn.svr.com/blogs/news để cập nhật thêm nhiều bí quyết chăm da, hướng dẫn sử dụng và chia sẻ từ chuyên gia giúp làn da khỏe mạnh và sạch mụn.