Mụn nhọt: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách trị hiệu quả
Tư vấn chuyên môn bài viết
THS.BS TRỊNH THỊ TUYẾT MINH
Giảng viên thỉnh giảng Bộ môn Da liễu | KHOA Y - TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH
Bác sĩ chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ | PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA DA LIỄU LOPIA
Mụn nhọt có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, gây đau rát và khó chịu. Vậy mụn nhọt là gì, nguyên nhân gây mụn do đâu và dấu hiệu nhận biết ra sao? Trong bài viết này, SVR sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại mụn này, cách điều trị đúng và những lưu ý quan trọng để phòng ngừa tình trạng này hiệu quả.
>>> Xem thêm: Nổi mụn đỏ, đốm đỏ trên da là bệnh gì? Nguyên nhân, cách điều trị
Mụn nhọt là gì?
Mụn nhọt (mụt nhọt) là dạng tổn thương da có hình khối nhỏ, sưng đỏ và có thể viêm. Chúng thường xuất hiện ở các vùng tiết nhiều bã nhờn như mặt, ngực, vai hoặc lưng trên. Khác với mụn trứng cá – vốn là một bệnh lý về da, mụn nhọt được xem là triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài của tình trạng mụn trứng cá.
>>> Xem thêm: Mụn nang là gì? Nguyên nhân và cách điều trị an toàn, hiệu quả

Mụn nhọt là tổn thương da có hình khối nhỏ, sưng đỏ và có thể viêm (Nguồn: Internet)
Dấu hiệu nhận biết mụn nhọt
Mụn nhọt thường khởi phát dưới dạng nốt sưng đỏ, mềm, đau nhẹ khi chạm vào. Theo thời gian, nhân mủ hình thành bên trong khiến mụn sưng to, đau nhức hơn. Khi mụn vỡ, mủ và mô chết thoát ra ngoài, cảm giác đau sẽ giảm dần.
Các biểu hiện đặc trưng của mụn nhọt gồm:
- Xuất hiện cục u nhỏ, nóng rát và đau.
- Giữa nốt sưng có đầu trắng hoặc vàng.
- Mụn có thể lan sang vùng da khác hoặc kết hợp với nhọt khác.
- Sưng to nhanh, đôi khi rỉ dịch hoặc đóng vảy.
Triệu chứng đi kèm có thể gồm:
- Mệt mỏi, sốt nhẹ.
- Ngứa hoặc khó chịu vùng da quanh nhọt.
- Đỏ da quanh vết sưng.
>>> Xem thêm: Mụn đinh râu là gì? Cách nhận biết và xử lý đúng chuẩn, an toàn

Những biểu hiện của mụn nhọt (Nguồn: Internet)
Nguyên nhân gây mụn nhọt
Một số nguyên nhân phổ biến khiến cơ thể xuất hiện mụn nhọt gồm:
- Nhiễm khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus): Đây là nguyên nhân chính gây mụn nhọt. Ngoài ra, các loại vi khuẩn hoặc nấm khác trên da cũng có thể là tác nhân. Khi nang lông bị tổn thương, vi khuẩn dễ xâm nhập sâu vào mô da, gây viêm và hình thành nhọt.
- Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức: Khi tuyến bã nhờn tiết quá nhiều dầu kết hợp với tế bào chết gây tắc lỗ chân lông, mụn nhọt dễ hình thành. Hiện tượng này thường xảy ra ở tuổi dậy thì khi hormone hoạt động mạnh, khiến da tiết nhiều dầu hơn bình thường.
- Thay đổi nội tiết tố: Sự biến động hormone trong giai đoạn dậy thì, kinh nguyệt hoặc mang thai có thể kích thích tuyến bã nhờn, làm tắc nghẽn nang lông và gây nhọt.
- Suy giảm miễn dịch: Người có hệ miễn dịch yếu thường dễ bị nhiễm khuẩn, khiến nguy cơ nổi mụn nhọt tăng cao. Một số bệnh lý hoặc thuốc điều trị cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ tự nhiên của da.
- Vệ sinh da kém: Không làm sạch da thường xuyên, đặc biệt là sau khi đổ mồ hôi, khiến bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn tích tụ, tạo điều kiện cho mụn nhọt hình thành.
- Bệnh lý nền: Người mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh da liễu mạn tính thường có hàng rào bảo vệ da yếu hơn, dễ bị vi khuẩn xâm nhập và gây nhọt.
- Nguyên nhân khác: Trong một số trường hợp, mụn nhọt xuất hiện do sự hình thành bất thường của keratin – loại protein cấu tạo nên da, tóc và móng, làm bít tắc nang lông.
>>> Xem thêm: Da mặt đột nhiên nổi nhiều mụn do đâu? Cách điều trị an toàn, hiệu quả

Nguyên nhân gây nên tình trạng mụn nhọt (mụt nhọt) (Nguồn: Internet)
Đối tượng dễ bị nổi mụn nhọt
Không phải ai cũng dễ bị nổi mụn nhọt. Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do sức đề kháng hoặc yếu tố môi trường.
Những người dễ bị nổi mụn nhọt bao gồm:
- Người bị tiểu đường, béo phì, suy dinh dưỡng, hoặc có hệ miễn dịch yếu.
- Người cao tuổi, người đang điều trị ung thư hoặc mắc bệnh mạn tính.
- Người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất, môi trường ô nhiễm, hoặc có vết thương hở.
- Người sinh hoạt trong khu vực đông đúc, vệ sinh cá nhân kém.
Các yếu tố làm tăng khả năng bị nhọt:
- Có vết trầy xước, vết cắt, vết côn trùng đốt hoặc đang dùng thuốc tiêm tĩnh mạch.
- Đang mắc bệnh da liễu khác hoặc tiếp xúc với người bị nhọt.
- Hệ miễn dịch suy yếu khiến vi khuẩn dễ xâm nhập và phát triển.
>>> Xem thêm: Break out mụn là gì? Nguyên nhân và cách chăm sóc da bị breakout
Biến chứng của mụn nhọt
Mụn nhọt thường là tình trạng da liễu lành tính, nhưng nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Khi vi khuẩn lan sâu vào mô dưới da hoặc đi vào máu, bệnh có thể gây tổn thương lan tỏa và đe dọa sức khỏe, đặc biệt ở người có sức đề kháng kém.
Các biến chứng phổ biến của mụn nhọt:
- Sẹo sau mụn: Tổn thương da do viêm sâu có thể để lại sẹo lõm, sẹo lồi hoặc vết thâm mụn kéo dài, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
- Áp xe: Ổ mụn có thể tiến triển thành một khối mủ lớn dưới da, gây đau nhức dữ dội và có thể lan sang mô hoặc cơ quan khác như thận, tủy sống, não.
- Nhọt cụm (hậu bối): Nhiều mụn nhọt gần nhau hợp lại thành một khối viêm lớn, gây hoại tử mô và khó điều trị hơn.
- Tái phát: Mụn nhọt có xu hướng quay lại nhiều lần, đặc biệt ở những vùng da dễ ma sát (nách, bẹn, mông) hoặc người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường.
Các biến chứng nghiêm trọng của nhọt (hiếm gặp):
- Nhiễm trùng huyết: Khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, tình trạng nhiễm trùng có thể lan khắp cơ thể và đe dọa tính mạng nếu không xử lý kịp thời.
- Nhiễm trùng nội tạng: Vi khuẩn từ ổ nhọt có thể di chuyển đến tim, thận, xương hoặc khớp, gây ra viêm nội tâm mạc, viêm tủy xương hoặc viêm thận.
- Viêm xoang hang: Mụn nhọt ở vùng mặt – đặc biệt trong “tam giác nguy hiểm” (từ mũi đến miệng) – có thể dẫn đến viêm tĩnh mạch xoang hang, biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm.
>>> Xem thêm: Mụn thịt: Nguyên nhân, biểu hiện và phương pháp điều trị
Cách điều trị mụn nhọt an toàn, hiệu quả
Mụn nhọt cần được điều trị đúng cách tùy theo giai đoạn tiến triển để tránh nhiễm trùng lan rộng hoặc hình thành sẹo. Việc tự ý nặn, chích hoặc sử dụng thuốc không phù hợp có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Giai đoạn đầu: Nhọt chưa có mủ
Ở giai đoạn đầu, mụn nhọt thường mới sưng đỏ, chưa có nhân mủ. Bạn cần:
- Tuyệt đối không nặn hoặc chạm vào vùng da tổn thương để tránh vi khuẩn lan rộng.
- Vệ sinh sạch vùng da bị nhọt, bôi dung dịch sát khuẩn từ 2–4 lần mỗi ngày.
- Các dung dịch sát khuẩn có thể sử dụng:
- Povidon-iodin 10%
- Hexamidin 0,1%
- Chlorhexidin 4%
Những dung dịch này giúp làm sạch bề mặt da, hạn chế vi khuẩn phát triển và hỗ trợ giảm viêm.
>>> Xem thêm: Các hoạt chất trị mụn an toàn, hiệu quả được bác sĩ da liễu khuyên dùng
Giai đoạn nhọt có mủ
Khi mụn nhọt đã hình thành mủ, việc điều trị cần được thực hiện cẩn thận dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Tiến hành rạch dẫn lưu mủ để loại bỏ dịch viêm, giúp vùng da nhanh lành hơn.
- Chườm ấm gián đoạn nhiều lần trong ngày giúp thúc đẩy quá trình thoát mủ tự nhiên và giảm đau.
Nếu mụn nhỏ (đường kính dưới 5 mm), thông thường không cần sử dụng kháng sinh. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh toàn thân trong các trường hợp sau:
- Mụn nhọt có kích thước lớn hơn 5 mm, hoặc nhỏ hơn nhưng không thể dẫn lưu.
- Xuất hiện nhiều mụn nhọt cùng lúc.
- Có dấu hiệu viêm mô tế bào lan rộng xung quanh vùng nhọt.
- Người bệnh có hệ miễn dịch yếu, mắc bệnh nền mạn tính.
- Có nguy cơ viêm nội tâm mạc hoặc kèm theo sốt.
Trong thời gian chờ kết quả nuôi cấy vi khuẩn và kháng sinh đồ, bác sĩ có thể chỉ định nhóm kháng sinh có tác dụng trên chủng MRSA, loại vi khuẩn tụ cầu vàng kháng Methicillin thường gặp trong các ca nhiễm trùng da.
>>> Xem thêm: Peel da trị mụn là gì? Có tốt, an toàn và hiệu quả không?

Cách trị mụn nhọt hiệu quả (Nguồn: Internet)
Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa mụn nhọt
Để kiểm soát và ngăn ngừa mụn nhọt tái phát, việc duy trì lối sống lành mạnh cùng chế độ chăm sóc da đúng cách đóng vai trò rất quan trọng. Những thói quen nhỏ hằng ngày có thể giúp hạn chế vi khuẩn lan rộng và hỗ trợ phục hồi da nhanh hơn.
Chế độ sinh hoạt
- Tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc hoặc can thiệp tại nhà.
- Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng, vì stress kéo dài có thể làm giảm sức đề kháng và khiến da dễ viêm nhiễm hơn.
- Theo dõi diễn tiến của mụn, nếu thấy sưng đau lan rộng hoặc có dấu hiệu bất thường, cần liên hệ bác sĩ ngay.
- Khám định kỳ để được đánh giá tình trạng da và điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay thường xuyên, sử dụng khăn riêng và thay mới khi lau vùng da bị nhọt.
- Không tự ý bóp, nặn hoặc che kín mụn nhọt bằng vải hay băng gạc, tránh làm tổn thương thêm và gây nhiễm trùng lan rộng.
Chế độ dinh dưỡng
Một chế độ ăn cân bằng giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ da thải độc tự nhiên.
- Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là thực phẩm giàu vitamin A, C, E và kẽm.
- Bổ sung thực phẩm thanh nhiệt – giải độc như atiso, đậu xanh, bí xanh, rau má, rau ngót, rau mồng tơi, mướp đắng, bột sắn dây, dưa hấu...
- Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường và cay nóng để giảm gánh nặng cho gan và tuyến bã nhờn.
- Uống nhiều nước và thêm nước ép trái cây tươi (cam, bưởi, thanh long, chanh, đu đủ…) giúp thanh lọc cơ thể và cải thiện làn da.
>>> Xem thêm: Quy trình các bước skincare cho da dầu mụn ngày và đêm chuẩn khoa học nhất
Phòng ngừa mụn nhọt hiệu quả
- Vệ sinh cá nhân hằng ngày, rửa tay sạch, giữ da khô thoáng, thay quần áo thường xuyên.
- Tránh sử dụng mỹ phẩm gây kích ứng hoặc có tính bít tắc cao trên vùng da dễ nổi mụn.
- Tăng cường vận động thể chất để thúc đẩy lưu thông máu, giúp da khỏe mạnh từ bên trong.
- Duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya và ăn uống điều độ.
>>> Xem thêm: 8 bước chăm sóc da dầu mụn nhanh chóng phục hồi, chuẩn khoa học
Một số câu hỏi thường gặp về mụn nhọt
Có nên nặn (chích vỡ) mụn nhọt tại nhà không?
Không nên tự ý nặn hoặc chích vỡ mụn nhọt tại nhà, nhất là khi mụn chưa “chín” (chưa xuất hiện đầu mủ trắng rõ). Việc can thiệp sớm hoặc không đảm bảo vô trùng dễ khiến vi khuẩn và mủ lan sâu hơn vào mô da, dẫn đến viêm nhiễm nặng, sưng đau kéo dài và tăng nguy cơ để lại sẹo thâm, sẹo lõm sau khi lành.
>>> Xem thêm: Có nên nặn mụn không? Cách nặn mụn an toàn, chuẩn y khoa
Mụn nhọt có nguy hiểm không?
Mụn nhọt thường không nguy hiểm, nhưng có thể gây biến chứng nếu xử lý sai cách. Khi bị nhiễm trùng nặng, mụn có thể lan rộng, tạo ổ áp xe và trong trường hợp hiếm gặp, gây nhiễm trùng huyết ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân. Bạn nên đến bác sĩ thăm khám nếu mụn nhọt sưng to, đau nhức dữ dội, gây sốt hoặc xuất hiện ở những vị trí mụn nhạy cảm như mặt, mũi hay trong tai.
Mụn nhọt có lây không?
Có, mụn nhọt có có khả năng lây lan từ vùng da này sang vùng da khác hoặc giữa những người có tiếp xúc gần. Nguyên nhân là do vi khuẩn Staphylococcus aureus có thể truyền qua tiếp xúc trực tiếp với mủ hoặc dịch tiết từ nhọt, hoặc gián tiếp qua các vật dụng cá nhân như khăn tắm, dao cạo, quần áo hay chăn gối. Vì vậy, khi đang bị mụn nhọt, cần giữ vệ sinh cá nhân kỹ, không dùng chung đồ và thay giặt đồ dùng thường xuyên để tránh lây nhiễm.
>>> Xem thêm: Mụn có lây lan từ người này sang người khác không?
Bị mụn nhọt nên kiêng ăn gì?
Khi bị mụn nhọt, bạn nên kiêng những thực phẩm có thể làm tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn như thực phẩm nhiều đường, dầu mỡ, cay nóng, các sản phẩm từ sữa, những món giàu i-ốt như tôm, cua và các loại hải sản có vỏ. Đồng thời, không nên sử dụng rượu, bia, cà phê hay ăn xôi, gạo nếp vì chúng dễ gây bít tắc lỗ chân lông, làm mụn viêm sưng kéo dài và chậm phục hồi.
>>> Xem thêm: Bị mụn bọc kiêng ăn gì và nên ăn gì để giảm mụn, giảm viêm?
Mụn nhọt có tái phát sau khi điều trị không?
Mụn nhọt hoàn toàn có thể tái phát sau điều trị, nhất là khi vi khuẩn Staphylococcus aureus vẫn tồn tại trên da hoặc trong nang lông. Tình trạng này thường xảy ra khi các yếu tố thuận lợi cho vi khuẩn phát triển chưa được kiểm soát. Một số nguyên nhân phổ biến khiến mụn nhọt dễ quay lại gồm: vệ sinh cá nhân chưa đúng cách, hệ miễn dịch yếu, rối loạn nội tiết tố, căng thẳng kéo dài hoặc chế độ ăn nhiều dầu mỡ, đường và chất kích thích.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Người bị mụn nhọt nên đến khám bác sĩ khi nhận thấy nhọt mọc nhiều, sưng to nhanh, đổi màu hoặc gây đau nhức dữ dội. Việc thăm khám kịp thời giúp xác định chính xác nguyên nhân, kiểm soát quá trình tiến triển của mụn và phòng ngừa các biến chứng như sẹo lõm, thâm sau viêm hay nhiễm trùng lan rộng.
Gợi ý sản phẩm SVR chuyên biệt hỗ trợ trị mụn hiệu quả
Khi làn da xuất hiện mụn kéo dài, việc lựa chọn sản phẩm có khả năng điều tiết bã nhờn, kháng viêm và làm sạch sâu lỗ chân lông là yếu tố quyết định. Bộ đôi sản phẩm dưới đây từ dòng SVR Sebiaclear được xem là giải pháp chăm sóc da mụn toàn diện, vừa điều trị, vừa phục hồi, phù hợp cho cả da nhạy cảm.
Kem dưỡng giảm mụn SVR Sebiaclear Active Gel
SVR Sebiaclear Active Gel là sản phẩm nổi bật trong dòng Sebiaclear, được xem như “liều thuốc mạnh” cho làn da gặp tình trạng mụn viêm, mụn mủ và mụn ẩn cứng đầu. Công thức chứa hoạt chất nồng độ cao giúp làm sạch sâu, giảm sưng viêm và hỗ trợ tái tạo da mà không gây kích ứng.
Thành phần chính
- 14% Gluconolactone (PHA): Hoạt động như một chất tiêu sừng nhẹ, giúp loại bỏ tế bào chết, giảm bít tắc và thúc đẩy đẩy nhân mụn ra ngoài.
- 4% Niacinamide (Vitamin B3): Làm dịu viêm, giảm sưng đỏ, kiểm soát dầu và hỗ trợ làm đều màu da.
Công dụng
- Giảm nhanh các loại mụn viêm, mụn ẩn, mụn đầu đen.
- Làm sạch và thông thoáng lỗ chân lông.
- Hỗ trợ giảm thâm sau mụn, phục hồi bề mặt da.
Điểm nổi bật
- Hiệu quả mạnh nhưng an toàn cho da nhạy cảm nhờ PHA dịu nhẹ.
- Kết cấu gel mỏng nhẹ, thấm nhanh, không nhờn rít – lý tưởng cho vùng da trán, cằm hoặc gần chân tóc.
- Được kiểm nghiệm lâm sàng, cho thấy khả năng giảm mụn rõ rệt chỉ sau vài tuần sử dụng.
Giá thành tham khảo: 466.000 VNĐ/40 ML.

Kem dưỡng giảm mụn SVR Sebiaclear Active Gel (Nguồn: Internet)
Serum cải thiện mụn, thâm và chống lão hóa sớm SVR Sebiaclear Serum
SVR Sebiaclear Serum là lựa chọn lý tưởng cho da mụn trưởng thành, khi làn da vừa phải đối phó với mụn, vừa có dấu hiệu lão hóa, thâm và lỗ chân lông to. Công thức kết hợp bộ đôi axit cùng Niacinamide nồng độ cao giúp cải thiện toàn diện tình trạng da.
Thành phần chính
- Bộ đôi PHA + BHA (Gluconolactone & Salicylic Acid): Giúp làm sạch sâu lỗ chân lông, loại bỏ tế bào chết và ngăn bít tắc.
- Phức hợp chống lão hóa: Gồm hoạt chất tương tự Retinoid hỗ trợ tái tạo tế bào và Hyaluronic Acid giúp dưỡng ẩm, làm mịn da.
- 15% Niacinamide: Nồng độ cao giúp kháng viêm, điều tiết bã nhờn và làm đều màu da hiệu quả.
Công dụng
- Kiểm soát dầu nhờn, giảm mụn viêm và mụn ẩn.
- Làm mờ thâm mụn, se khít lỗ chân lông.
- Cải thiện độ đàn hồi, ngăn ngừa lão hóa sớm cho da mụn.
Điểm nổi bật
- Giải pháp đa năng cho da mụn trưởng thành – xử lý cùng lúc ba vấn đề: mụn, thâm và lão hóa.
- Niacinamide 15% mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc củng cố hàng rào bảo vệ da và làm dịu viêm.
- Kết cấu serum mỏng nhẹ, dễ thấm, phù hợp sử dụng cả sáng và tối.
Giá thành tham khảo: 702.000 VNĐ/30 ML.

Serum giảm mụn mờ thâm SVR Sebiaclear Serum (Nguồn: Internet)
Trên đây là những thông tin tổng quan về mụn nhọt, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, hướng điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả. Việc chủ động chăm sóc và điều trị đúng cách không chỉ giúp mụn nhanh lành mà còn ngăn ngừa mụn tái phát và hạn chế sẹo thâm sau viêm.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp hỗ trợ chăm sóc và phục hồi da mụn, có thể tham khảo các sản phẩm chuyên biệt dành cho da dầu mụn tại vn.svr.com. Các sản phẩm của dược mỹ phẩm SVR được phát triển bởi chuyên gia da liễu Pháp, giúp làm dịu tổn thương, giảm viêm và phục hồi làn da khỏe mạnh từ bên trong.